Hanehalkı tasarrufları beklenenden çok daha yüksek bir oranda tükeniyor. Hanehalkı, aynı tüketim düzeyi için çok daha yüksek harcama yapılması gerektiği anlamına gelen fiyat artışlarıyla yüzleşmek için pandemi sırasında biriken yatağı çekmek zorunda kalıyor.
Geçen yıl enflasyondaki durdurulamayan yükseliş, hanehalkı tasarruf oranının harcanabilir gelirin %7,2’si ile yılı kapatmasına neden oldu. 2021’e (%13,8) göre 6,6 puan daha az ve 2018’den bu yana en düşük rakam. Pandemi yılında, ekonomik aktivite cıvatasının ortasında ulaşılan ortalama %17,7 çok uzakta.
Ulusal İstatistik Enstitüsü (INE) tarafından bu Cuma günü yayınlanan rakamlar, hanehalklarının neredeyse tüm yıl boyunca tasarruf ettiklerinden daha fazlasını harcadığını yansıtıyor. Spesifik olarak, nihai tüketim harcamaları %11,5 artarak 756.862 milyon Euro’ya yükselirken, harcanabilir gelir zar zor %3.6 artarak 817.536 milyon Euro’ya ulaştı. Böylece, tasarruf 58.457 milyon avro oldu ve bu, 2021 verilerine kıyasla bu mutlak terimlerde %46’lık bir düşüş anlamına geliyor.
Elde edilen tasarruflar, 2021’deki 57.636 milyon finansman kapasitesine (fazla) kıyasla, ailelerin 1.753 milyon Euro’luk finansman ihtiyacı (açık) gösterdiği, yapılan yatırımı finanse etmek için yetersiz kaldı. INE’den, sahip olmadıklarını belirtiyorlar. 2008’den beri çok yüksek bir ihtiyaç.
Sadece dördüncü çeyrek dikkate alındığında, tasarruf oranı bir önceki yılın aynı çeyreğindeki %15,9’dan brüt harcanabilir gelirin %14,5’ine denk geliyor. Ekim-Aralık döneminde ise nihai tüketim harcamalarının bir önceki yılın aynı çeyreğine göre %5,9 artışla 190.440 milyon olarak gerçekleşmesi bekleniyor. Bununla birlikte sektörün tasarrufunun 32.344 milyon (2021’in dördüncü çeyreğinde 33.967 milyon) olduğu tahmin ediliyor.
Mevsimsel ve takvimsel etkileri kaldırırsak (tasarruflar genellikle birinci ve üçüncü çeyrekte azalır, ikinci ve dördüncü çeyrekte artar), tasarruf oranı bir önceki çeyreğe göre 5,8 puan artarak %9,1 seviyesinde bulunuyor.
krizin yaraları
Hanehalkı tasarruflarının evrimi, son krizlerden (önce sağlık krizi, ardından enerji krizi) hâlâ devam eden yaraları gösteriyor. 2020 yılının ortalarında mevsimsellikten arındırılmış tasarruf oranı %25,1 ile tüm zamanların en yüksek seviyesine ulaştı. Kapatma ve ekonomik cıvata, İspanyolların azar azar ve faaliyetin açılmasıyla birlikte serbest bıraktığı daha düşük harcamalara neden oldu.
Sonraki çeyreklerde tasarruf oranındaki bu azalma -2021’de zaten %13 civarındaydı- iyi bir ekonomik göstergenin belirtisiydi. Tekrar kullandığımızı ima etti. Ve tüketim, bir ülkenin faaliyetinin ana motorlarından biridir.
Ancak her şey 2022’de tasarruflarda yaşanan azalmanın o şekilde gelmediğini gösteriyor. Başka bir deyişle, bu yastık, üretken harcamalara veya daha fazla yatırıma tahsis edilmemiştir, bunun yerine, olağan tüketim için daha fazla ödeme yaparak fiyatlardaki artışla yüzleşmek için tahsis edilmiştir.
Bazı sesler, en büyük sorunun, bu tasarruf kuraklığının artık enflasyonun özel tüketimi doğrudan vurmaya başlamasına neden olabileceğine işaret ediyor. Yani aileler aynı şey için daha fazla harcamayı bırakıp doğrudan daha az tüketmeye yönelecekler.
2023’e bakıldığında durum tersine dönmüş gibi görünmüyor. Banka mevduatlarının çıkışı gibi, satın alma gücü kaybı nedeniyle hanehalkı bütçeleri üzerindeki artan baskıyı yansıtan bazı göstergeler şimdiden gözlemleniyor. Ayrıca, Avrupa Merkez Bankası’nın (ECB) üstlendiği faiz artışının, değişken faizli konut kredilerinin yenilenmesiyle bu yıl birçok ailede daha güçlü hissedilmeye başlanacağı öngörülüyor.
Geçen yıl enflasyondaki durdurulamayan yükseliş, hanehalkı tasarruf oranının harcanabilir gelirin %7,2’si ile yılı kapatmasına neden oldu. 2021’e (%13,8) göre 6,6 puan daha az ve 2018’den bu yana en düşük rakam. Pandemi yılında, ekonomik aktivite cıvatasının ortasında ulaşılan ortalama %17,7 çok uzakta.
Ulusal İstatistik Enstitüsü (INE) tarafından bu Cuma günü yayınlanan rakamlar, hanehalklarının neredeyse tüm yıl boyunca tasarruf ettiklerinden daha fazlasını harcadığını yansıtıyor. Spesifik olarak, nihai tüketim harcamaları %11,5 artarak 756.862 milyon Euro’ya yükselirken, harcanabilir gelir zar zor %3.6 artarak 817.536 milyon Euro’ya ulaştı. Böylece, tasarruf 58.457 milyon avro oldu ve bu, 2021 verilerine kıyasla bu mutlak terimlerde %46’lık bir düşüş anlamına geliyor.
Elde edilen tasarruflar, 2021’deki 57.636 milyon finansman kapasitesine (fazla) kıyasla, ailelerin 1.753 milyon Euro’luk finansman ihtiyacı (açık) gösterdiği, yapılan yatırımı finanse etmek için yetersiz kaldı. INE’den, sahip olmadıklarını belirtiyorlar. 2008’den beri çok yüksek bir ihtiyaç.
Sadece dördüncü çeyrek dikkate alındığında, tasarruf oranı bir önceki yılın aynı çeyreğindeki %15,9’dan brüt harcanabilir gelirin %14,5’ine denk geliyor. Ekim-Aralık döneminde ise nihai tüketim harcamalarının bir önceki yılın aynı çeyreğine göre %5,9 artışla 190.440 milyon olarak gerçekleşmesi bekleniyor. Bununla birlikte sektörün tasarrufunun 32.344 milyon (2021’in dördüncü çeyreğinde 33.967 milyon) olduğu tahmin ediliyor.
Mevsimsel ve takvimsel etkileri kaldırırsak (tasarruflar genellikle birinci ve üçüncü çeyrekte azalır, ikinci ve dördüncü çeyrekte artar), tasarruf oranı bir önceki çeyreğe göre 5,8 puan artarak %9,1 seviyesinde bulunuyor.
krizin yaraları
Hanehalkı tasarruflarının evrimi, son krizlerden (önce sağlık krizi, ardından enerji krizi) hâlâ devam eden yaraları gösteriyor. 2020 yılının ortalarında mevsimsellikten arındırılmış tasarruf oranı %25,1 ile tüm zamanların en yüksek seviyesine ulaştı. Kapatma ve ekonomik cıvata, İspanyolların azar azar ve faaliyetin açılmasıyla birlikte serbest bıraktığı daha düşük harcamalara neden oldu.
Sonraki çeyreklerde tasarruf oranındaki bu azalma -2021’de zaten %13 civarındaydı- iyi bir ekonomik göstergenin belirtisiydi. Tekrar kullandığımızı ima etti. Ve tüketim, bir ülkenin faaliyetinin ana motorlarından biridir.
Ancak her şey 2022’de tasarruflarda yaşanan azalmanın o şekilde gelmediğini gösteriyor. Başka bir deyişle, bu yastık, üretken harcamalara veya daha fazla yatırıma tahsis edilmemiştir, bunun yerine, olağan tüketim için daha fazla ödeme yaparak fiyatlardaki artışla yüzleşmek için tahsis edilmiştir.
Bazı sesler, en büyük sorunun, bu tasarruf kuraklığının artık enflasyonun özel tüketimi doğrudan vurmaya başlamasına neden olabileceğine işaret ediyor. Yani aileler aynı şey için daha fazla harcamayı bırakıp doğrudan daha az tüketmeye yönelecekler.
2023’e bakıldığında durum tersine dönmüş gibi görünmüyor. Banka mevduatlarının çıkışı gibi, satın alma gücü kaybı nedeniyle hanehalkı bütçeleri üzerindeki artan baskıyı yansıtan bazı göstergeler şimdiden gözlemleniyor. Ayrıca, Avrupa Merkez Bankası’nın (ECB) üstlendiği faiz artışının, değişken faizli konut kredilerinin yenilenmesiyle bu yıl birçok ailede daha güçlü hissedilmeye başlanacağı öngörülüyor.