Pnömoni, yahut yaygın bilinen ismiyle zatürre, akciğerdeki hava keseciklerinin ihtihaplı bir sıvı ile dolmasıdır. Virüsler, bakteriler ve nadir olarak mantar enfeksiyonlarının akciğerlere ulaşmasıyla oluşan zatürre oldukça bulaşıcıdır. Zatürre vatanımızda 0-4 yaş ortası çocuklarda birinci sıradaki mevt sebeplerinden biridir.
Hastalık her yaşta görülebilir, fakat 2 yaş altı çocuklarda, bağışıklık sistemi pek zayıf şahıslarda ve 65 yaş üzeri bireylerde zatürre çok tehlikeli olabilir. Zatürre, daha hayli eşlik eden bir kalp hastalığı yahut akciğer hastalığı hikayesi olan çocuklar ve erken doğumlarda (prematür bebekler) görülüyor.
Dünya Sıhhat Örgütü bilgilerine nazaran dünyada her sene 100 bireyden 1-2’si zatürreye yakalanıyor. Zatürre belirtileri üst teneffüs yolu enfeksiyonu, koronavirüs belirtileri ve griple pek sık karıştırıldığı için hastalar doktora geç başvurabiliyor, bu da hastalığın ilerlemesine ve tedavinin gecikmesine yol açıyor. Dünyadaki bütün ölümlerin ortalama %7 kadarının zatürre niçinli olduğu düşünülüyor.
Bilhassa KOAH, diyabet, kalp hastalığı ve böbrek yetmezliği formunda kronik hastalığı olanlar, minik çocuklar, gebeler ve yaşlıların zatürreden korunmak için zatürre aşısı olmaları ve bunun için doktora başvurmaları gerekiyor.
Nasıl Bulaşır?
Zatürreye taban hazırlayan grip ve gibisi viral teneffüs yolu enfeksiyonları pek bulaşıcıdır. Hapşırık ve öksürükle yayılabildikleri üzere ağız, bardak, mendil, çatal-kaşık, kapı kolu üzere eşyalara münasebet ve daha sonrasında ellerin ağıza teması ile de bulaşabilirler. Hasta kişinin, yaşlılar, gebeler ve çocukların yanına oldukça yaklaşmaması kıymetlidir. Toplu taşıma araçları ve kalabalık yerler da riski arttırır.
Hastalıktan Korunma
Zatürreden korunmanın en tesirli yolu aşılardır. Sıhhat Bakanlığı, ulusal aşı takviminde tüm çocukların 2,4,6 ve 12’nci ayların nihayetinde zatürre aşısı olması gerektiğini bildirmiştir. (2,4,12. aylarda Konjuge Pnömokok-KPA, 2,4,6,12. aylarda 5’li karma ortasında yapılan Haemophilus influenzae tip b-Hib aşıları). Bunun yanı sıra, risk faktörleri bulunan, özellikle 65 yaşın üzerindeki bireylerin mevzuyla alakalı olarak doktorlarına istişareleri pek kıymetlidir.
Tedavi biçimleri
Zatürrenin tedavisinde hastanın klinik durumu, yaşı, etken olan bakteri yahut virüsün tipi, radyoloji ve laboratuvar bulguları ve ferdî risk faktörleri dikkate alınır. Teneffüs yetmezliği bulguları varsa tedavinin hastanede yapılması uygun görülebilir. Lakin hastanın genel durumu ve klinik bulguları elveriyorsa yakın aralıklarla denetime çağrılmak suretiyle tedavisi konutta yapılıp, takip edilebilir.
Virüslerin niye olduğu zatürrelerde antibiyotik tedavisi genel olarak kullanılmaz. bu biçimde durumlarda doktorunuz istirahat etmenizi ve bol sıvı tüketmenizi tavsiye eder ve uygun görmesi halinde şikâyetlerinizi azaltacak kimi ilaçlar verebilir. Belirtiler şiddetliyse ya da komplikasyon yaşama olasılığınızı artıran ek sıhhat sorunları var ise, tedavinin hastanede devam etmesi gerekebilir.
Bakterilerin niye olduğu zatürrede antibiyotik tedavisi uygulanır. Zatürre hastalığında istirahat epeyce kıymetlidir. Hastalık güzelleştikten daha sonra bir ay mühletince yavaşça halsizlik belirtileri olabilmektedir. Hastanın doktora gitmeyip, kendi halinde antibiyotik kullanımı ise hastalığı pek daha ağırlaştırır ve tehlikeyi arttırır. Hekim denetimi olmadan ilaç kullanmaktan kaçınılmalıdır.
Okumaya devam et...
Hastalık her yaşta görülebilir, fakat 2 yaş altı çocuklarda, bağışıklık sistemi pek zayıf şahıslarda ve 65 yaş üzeri bireylerde zatürre çok tehlikeli olabilir. Zatürre, daha hayli eşlik eden bir kalp hastalığı yahut akciğer hastalığı hikayesi olan çocuklar ve erken doğumlarda (prematür bebekler) görülüyor.
Dünya Sıhhat Örgütü bilgilerine nazaran dünyada her sene 100 bireyden 1-2’si zatürreye yakalanıyor. Zatürre belirtileri üst teneffüs yolu enfeksiyonu, koronavirüs belirtileri ve griple pek sık karıştırıldığı için hastalar doktora geç başvurabiliyor, bu da hastalığın ilerlemesine ve tedavinin gecikmesine yol açıyor. Dünyadaki bütün ölümlerin ortalama %7 kadarının zatürre niçinli olduğu düşünülüyor.
Bilhassa KOAH, diyabet, kalp hastalığı ve böbrek yetmezliği formunda kronik hastalığı olanlar, minik çocuklar, gebeler ve yaşlıların zatürreden korunmak için zatürre aşısı olmaları ve bunun için doktora başvurmaları gerekiyor.
Nasıl Bulaşır?
Zatürreye taban hazırlayan grip ve gibisi viral teneffüs yolu enfeksiyonları pek bulaşıcıdır. Hapşırık ve öksürükle yayılabildikleri üzere ağız, bardak, mendil, çatal-kaşık, kapı kolu üzere eşyalara münasebet ve daha sonrasında ellerin ağıza teması ile de bulaşabilirler. Hasta kişinin, yaşlılar, gebeler ve çocukların yanına oldukça yaklaşmaması kıymetlidir. Toplu taşıma araçları ve kalabalık yerler da riski arttırır.
Hastalıktan Korunma
Zatürreden korunmanın en tesirli yolu aşılardır. Sıhhat Bakanlığı, ulusal aşı takviminde tüm çocukların 2,4,6 ve 12’nci ayların nihayetinde zatürre aşısı olması gerektiğini bildirmiştir. (2,4,12. aylarda Konjuge Pnömokok-KPA, 2,4,6,12. aylarda 5’li karma ortasında yapılan Haemophilus influenzae tip b-Hib aşıları). Bunun yanı sıra, risk faktörleri bulunan, özellikle 65 yaşın üzerindeki bireylerin mevzuyla alakalı olarak doktorlarına istişareleri pek kıymetlidir.
Tedavi biçimleri
Zatürrenin tedavisinde hastanın klinik durumu, yaşı, etken olan bakteri yahut virüsün tipi, radyoloji ve laboratuvar bulguları ve ferdî risk faktörleri dikkate alınır. Teneffüs yetmezliği bulguları varsa tedavinin hastanede yapılması uygun görülebilir. Lakin hastanın genel durumu ve klinik bulguları elveriyorsa yakın aralıklarla denetime çağrılmak suretiyle tedavisi konutta yapılıp, takip edilebilir.
Virüslerin niye olduğu zatürrelerde antibiyotik tedavisi genel olarak kullanılmaz. bu biçimde durumlarda doktorunuz istirahat etmenizi ve bol sıvı tüketmenizi tavsiye eder ve uygun görmesi halinde şikâyetlerinizi azaltacak kimi ilaçlar verebilir. Belirtiler şiddetliyse ya da komplikasyon yaşama olasılığınızı artıran ek sıhhat sorunları var ise, tedavinin hastanede devam etmesi gerekebilir.
Bakterilerin niye olduğu zatürrede antibiyotik tedavisi uygulanır. Zatürre hastalığında istirahat epeyce kıymetlidir. Hastalık güzelleştikten daha sonra bir ay mühletince yavaşça halsizlik belirtileri olabilmektedir. Hastanın doktora gitmeyip, kendi halinde antibiyotik kullanımı ise hastalığı pek daha ağırlaştırır ve tehlikeyi arttırır. Hekim denetimi olmadan ilaç kullanmaktan kaçınılmalıdır.
Okumaya devam et...