Yeterince uyku aldığınızı düşünüyor fakat her sabah yorgun bir biçimde güne başlıyorsanız bu, hayat biçiminizde ve ya sıhhat durumunuzda bir şeylerin yanlış gittiğinin göstergesi olabilir. Yorgun uyanma olgusunu sizler için araştırdık ve kimi tahlil teklifleri ile geldik. Bakalım siz bu hususta ne düşüneceksiniz…
Kaynak: https://www.medicalnewstoday.com/arti…
Günümüzde birden fazla insan gereğince uyku uyuduğunu düşünse de bir türlü yorgun uyanmadan edemiyor.
Yorgun uyanmanın her ne kadar insanları telaşa fazlaca da sürükleyecek bir tarafının olmadığı düşünülse de; daima bu hisle güne başlamak, uyku sisteminizde ve sıhhat durumunuzda bir şeylerin yanlış gittiğinin göstergesi olabilir.
Güne daha zinde başlayabilmek ismine bu tarafta atacağımız adımlara geçmedilk evvel yorgun uyanmanın olası niçinlerinden kimilerini yeterlice anlamanız gerektiğini düşünüyoruz.
Gelin başlık başlık buna neyin sebep olabileceğine bir arada bakalım…
1. Yorgun uyanmanızın niçini ‘uyku ataleti’ olabilir.
Peki nedir bu uyku ataleti? Uyku ataleti, uyandıktan daha sonrasında meydana gelen bilişsel ve duyusal-motor bozuklukları söz eder ve bir kişi, derin bir uykudan apansız uyandığında ortaya çıkar.
Şöyle ki; beyninizin uyandıktan daha sonra kendine gelebilmesi için biraz müddete muhtaçlığı vardır.
Bu mühlet zarfında kendinizi sersemlemiş ya da istikametinizi şaşırmış hissedebilirsiniz. Hatta o denli ki; dikkatli şayet olmazsanız tekrar uykuya bile dalabilirsiniz!
Bu bozukluk niçini ile şahısta uyuşukluk, yönelim bozukluğu, konsantrasyon kuvvetliğü, karar vermede kuvvetlik ve ince motor nazaranvlerini yerine getirememe üzere problemler baş gösterebilir.
Araştırmalara nazaran uyku ataleti, birkaç dakikadan 1 saate kadar sürebilir lakin ortalama 15 ila 30 dakika içinde kendimize geliriz. Uyku ataletine tam olarak neyin sebep olduğu şu an için bilinmese de yapılan birtakım incelemeler, beynin karar verme ve öz kontrolünden sorumlu prefrontal korteks kısmının uyandıktan daha sonra tekrar büsbütün fonksiyonel olma müddetinin, beynin başka kısımlarına oranla daha uzun sürdüğünü ortaya koyuyor.
2. Uyku hijyeni uygulamalarına ne kadar dikkat ediyorsunuz?
Uyku hijyeni, kişinin dinlendirici bir uyku çekebilmesi için dikkat etmesi gereken alışkanlıkların tümünü içerisinde barındıran bir kavramdır ve buna gereğince itina göstermezseniz, düşük kaliteli bir uyku çekmeniz içten bile değildir.
Peki dikkat etmeniz gereken noktalar tam olarak nelerdir?
Eğer ahenge ve uyanma vakit içinderınızda bir tertip yoksa, gündüzleri uzun uykulara dalıyorsanız, yatmadan evvel bilgisayar ya da telefonunuzun ekranı önünde fazlaca fazla vakit geçiriyorsanız, hayli sıcak, fazlaca aydınlık ya da fazlaca gürültülü bir yerde uyuyorsanız ve de yatağınız ile yastığınız makul bir uyku için ziyadesiyle rahatsızsa bu; kaliteli bir uykudan mahrum olduğunuzu gösterir ve uyku hijyeni uygulamalarına gereğince dikkat etmiyorsunuzdur.
3. Hayat stiliniz ve yeme alışkanlıklarınız sağlıklı bir uyku çekebilmeniz için ne kadar kâfi?
Çeşitli hayat şekli ve beslenme faktörleri, kişinin uykusunu etkileyebilir ve yorgun uyanmasına niye olabilir. Gelin bu mevzuyu alt başlıklarda biraz daha ayrıntılı inceleyelim;
Yeterince idman yapmamak
Düzenli olarak idman yapmak dinlendirici bir uyku çekmeniz için sizlere yardımcı olacaktır fakat bu durum uyanıklığı arttırıp uykuyu geciktirebileceğinden yatma vaktinize yakın yorucu antrenmanlardan uzak durmalısınız.
Gece çok idrara çıkmak
Gece boyunca daima tuvalete gitmek, gereksiniminiz olan uykuyu bölerek kaliteli bir uyku çekmenize mahzur olacaktır. Şayet siz de bu üslup bir problemden muzdaripseniz, yatmadan evvel hayli sıvı tüketmemeye dikkat edebilirsiniz.
Uykunuzu bölebilecek yiyecekler tüketmek
Yatmaya yakın yağlı ve baharatlı yiyecekler tüketmeniz, sindirim sisteminizde kimi meselelere yol açabilir ve bu da kişinin hem uyku mühletini tıpkı vakitte uyku kalitesini direkt tesirler.
Uyku öncesi kafein ve alkol tüketmek
Kafein, kişinin merkezi hudut sistemini uyarabilir ve bunun bir kararı olarak uyku öncesi çikolata ya da kafein içeren içecekler tüketen şahıslar uykuya dalmakta zorlanırlar. Alkol tüketimi ise uyku apnesi rahatsızlığını tetikleyerek kişinin uyku kalitesinin olumsuz tarafta etkilenmesine yol açar.
Mavi ışığa ziyadesiyle maruz kalmak
Düşük dalga uzunluğuna sahip yüksek güçlü ışık olarak da bilinen mavi ışık; LED, floresan lambalar, akıllı telefon, bilgisayar ve televizyon üzere biroldukca aygıt tarafınca yayılır ve bedendeki uyku-uyanıklık döngünüzü düzenlemeye yardımcı olan bir hormon olan melatoninin salgılanmasını baskılar. Bu da kaliteli bir uyku çekmenizi zorlaştırır ve sonraki sabah güne yorgun bir biçimde başlamanıza yol açar.
4. Çeşitli uyku bozukluklarından muzdarip olabilirsiniz.
Bazı beşerler, üstte belirttiğimiz konulara dikkat etseler bile yorgun uyanmaya devam ederler. Bunun altında yatan yegane sebep ise uyku bozuklukları olabilir. Gelin bu rahatsızlıklardan kimilerini başlık başlık inceleyelim;
Uyku apnesi
Uyku apnesi, kişinin teneffüsünde duraksamalara niye olan önemli bir rahatsızlıktır. Bu rahatsızlığın belirtilerinden kimileri ise şunlardır;
Insomnia (Uykusuzluk)
Insomnia, kişinin uykuya dalmasına pürüz olan ya da uyuyamamasına niye olan bir tıp rahatsızlıktır ve bu hastalıktan muzdarip şahıslar, şu semptomlar ile karşılaşabilir;
Huzursuz bacak sendromu, kişinin rahatsızlık verici bir his niçiniyle bacaklarını istemsizce hareket ettirmesine niye olan kronik bir hareket bozukluğudur. Bu rahatsızlık, kişinin uykusuna sekte vurarak gün uzunluğu yorgun gezmesine niye olabilir.
Periyodik ekstremite hareket bozukluğu
bir epey açıdan ‘Huzursuz Bacak Sendromu’na benzeyen periyodik ekstremite hareket bozukluğu, bir kişinin uyku esnasında uzuvlarını periyodik bir biçimde ve denetimi haricinde hareket ettirdiği bir rahatsızlıktır ve bu hareket bozukluğu, ekseriyetle bacaklarda gözlemlense de; kimi vakit kollarda da görülebilir. Siz farkında olmasanız da geceleri istemsizce yaptığınız bu kas hareketleri yüzünden sık sık uyanıyor olabilirsiniz. Bu da haliyle uyku kalitenizi direkt etkileyerek yorgun uyanmanıza niye oluyor olabilir.
Bruksizm
Bruksizm, dişleri istemsizce gıcırrdatma davranışı için kullanılan tıbbi bir tabirdir ve uyku esnasında karşılaşılır. Geceleri uykusu sırasında dişlerini gıcırdatan şahıslarda aşağıdaki belirtilerden kimileri görülebilir;
Yorgun uyanmanızın niçini büsbütün altta yatan niçine bağlıdır ve kimi potansiyel tedavi uygulamaları sizleri bu sıkıntıdan kurtarabilir. Gelin bu husustaki tahlil tekliflerimizden kimileri nelermiş; onlara bir bakalım…
Uyku hijyeni uygulamalarına değer verin.
Bu minvalde dikkat edeceğiniz birtakım konular, sizlerin hayli daha zinde uyanmasına yardımcı olacaktır;
Gerek gündüzleri; gerekse yatmadan evvel kafein tüketimini azaltmanız, rahat bir uyku çekebilmeniz için değerli bir adımdır. Tıpkı alkol üzere kafein içeren içecekler de, idrar söktürücü yapısı ile olduğundan epeyce daha sık idrara çıkmanıza niye olacaktır ki bu da uykunuzun ister istemez bölüneceği manasına gelir.
Ayrıca farkında olmadan gücünüzü tüketiyor olabilecek ‘B12, D vitamini ve demir’ üzere beslenme eksikliklerini araştırmanızı ve bu istikamette sizleri destekleyecek besinleri tercih etmenizi de tavsiye ediyoruz. Tabi ki bir uzmanın nezareti altında.
Düzenli olarak idman yapın.
Kaliteli bir uyku uyumak için haftanın birden fazla günü antrenman yapmaya itina göstermelisiniz. Fakat daha evvel de belirttiğimiz üzere; yatmadan hemilk evvel yorucu antrenmanlardan kaçınmalısınız. Bunun yerine yavaşça esneme hareketleri yapabilir ve kaslarınızın gevşemesini sağlayabilirsiniz.
Son olarak; hekiminize başvurun.
Bazı beşerler hiç semptom göstermeseler bile çoğunlukla yorgun uyanabilirler. Bunun niçini bahsi geçen uyku apnesi, insomnia ya da periyodik ekstremite hareket bozukluğu üzere rahatsızlıklar olabilir. Üstte belirttiğimiz tekliflere karşın hala yorgun uyanmaya devam ediyorsanız, bir doktora görünmenizde yarar görüyoruz.
Siz bu bahiste ne düşünüyorsunuz? Yorumlarınızı ve fikirlerinizi bizlerle paylaşmayı unutmayın…
Okumaya devam et...
Kaynak: https://www.medicalnewstoday.com/arti…
Günümüzde birden fazla insan gereğince uyku uyuduğunu düşünse de bir türlü yorgun uyanmadan edemiyor.
Yorgun uyanmanın her ne kadar insanları telaşa fazlaca da sürükleyecek bir tarafının olmadığı düşünülse de; daima bu hisle güne başlamak, uyku sisteminizde ve sıhhat durumunuzda bir şeylerin yanlış gittiğinin göstergesi olabilir.
Güne daha zinde başlayabilmek ismine bu tarafta atacağımız adımlara geçmedilk evvel yorgun uyanmanın olası niçinlerinden kimilerini yeterlice anlamanız gerektiğini düşünüyoruz.
Gelin başlık başlık buna neyin sebep olabileceğine bir arada bakalım…
1. Yorgun uyanmanızın niçini ‘uyku ataleti’ olabilir.
Peki nedir bu uyku ataleti? Uyku ataleti, uyandıktan daha sonrasında meydana gelen bilişsel ve duyusal-motor bozuklukları söz eder ve bir kişi, derin bir uykudan apansız uyandığında ortaya çıkar.
Şöyle ki; beyninizin uyandıktan daha sonra kendine gelebilmesi için biraz müddete muhtaçlığı vardır.
Bu mühlet zarfında kendinizi sersemlemiş ya da istikametinizi şaşırmış hissedebilirsiniz. Hatta o denli ki; dikkatli şayet olmazsanız tekrar uykuya bile dalabilirsiniz!
Bu bozukluk niçini ile şahısta uyuşukluk, yönelim bozukluğu, konsantrasyon kuvvetliğü, karar vermede kuvvetlik ve ince motor nazaranvlerini yerine getirememe üzere problemler baş gösterebilir.
Araştırmalara nazaran uyku ataleti, birkaç dakikadan 1 saate kadar sürebilir lakin ortalama 15 ila 30 dakika içinde kendimize geliriz. Uyku ataletine tam olarak neyin sebep olduğu şu an için bilinmese de yapılan birtakım incelemeler, beynin karar verme ve öz kontrolünden sorumlu prefrontal korteks kısmının uyandıktan daha sonra tekrar büsbütün fonksiyonel olma müddetinin, beynin başka kısımlarına oranla daha uzun sürdüğünü ortaya koyuyor.
2. Uyku hijyeni uygulamalarına ne kadar dikkat ediyorsunuz?
Uyku hijyeni, kişinin dinlendirici bir uyku çekebilmesi için dikkat etmesi gereken alışkanlıkların tümünü içerisinde barındıran bir kavramdır ve buna gereğince itina göstermezseniz, düşük kaliteli bir uyku çekmeniz içten bile değildir.
Peki dikkat etmeniz gereken noktalar tam olarak nelerdir?
Eğer ahenge ve uyanma vakit içinderınızda bir tertip yoksa, gündüzleri uzun uykulara dalıyorsanız, yatmadan evvel bilgisayar ya da telefonunuzun ekranı önünde fazlaca fazla vakit geçiriyorsanız, hayli sıcak, fazlaca aydınlık ya da fazlaca gürültülü bir yerde uyuyorsanız ve de yatağınız ile yastığınız makul bir uyku için ziyadesiyle rahatsızsa bu; kaliteli bir uykudan mahrum olduğunuzu gösterir ve uyku hijyeni uygulamalarına gereğince dikkat etmiyorsunuzdur.
3. Hayat stiliniz ve yeme alışkanlıklarınız sağlıklı bir uyku çekebilmeniz için ne kadar kâfi?
Çeşitli hayat şekli ve beslenme faktörleri, kişinin uykusunu etkileyebilir ve yorgun uyanmasına niye olabilir. Gelin bu mevzuyu alt başlıklarda biraz daha ayrıntılı inceleyelim;
Yeterince idman yapmamak
Düzenli olarak idman yapmak dinlendirici bir uyku çekmeniz için sizlere yardımcı olacaktır fakat bu durum uyanıklığı arttırıp uykuyu geciktirebileceğinden yatma vaktinize yakın yorucu antrenmanlardan uzak durmalısınız.
Gece çok idrara çıkmak
Gece boyunca daima tuvalete gitmek, gereksiniminiz olan uykuyu bölerek kaliteli bir uyku çekmenize mahzur olacaktır. Şayet siz de bu üslup bir problemden muzdaripseniz, yatmadan evvel hayli sıvı tüketmemeye dikkat edebilirsiniz.
Uykunuzu bölebilecek yiyecekler tüketmek
Yatmaya yakın yağlı ve baharatlı yiyecekler tüketmeniz, sindirim sisteminizde kimi meselelere yol açabilir ve bu da kişinin hem uyku mühletini tıpkı vakitte uyku kalitesini direkt tesirler.
Uyku öncesi kafein ve alkol tüketmek
Kafein, kişinin merkezi hudut sistemini uyarabilir ve bunun bir kararı olarak uyku öncesi çikolata ya da kafein içeren içecekler tüketen şahıslar uykuya dalmakta zorlanırlar. Alkol tüketimi ise uyku apnesi rahatsızlığını tetikleyerek kişinin uyku kalitesinin olumsuz tarafta etkilenmesine yol açar.
Mavi ışığa ziyadesiyle maruz kalmak
Düşük dalga uzunluğuna sahip yüksek güçlü ışık olarak da bilinen mavi ışık; LED, floresan lambalar, akıllı telefon, bilgisayar ve televizyon üzere biroldukca aygıt tarafınca yayılır ve bedendeki uyku-uyanıklık döngünüzü düzenlemeye yardımcı olan bir hormon olan melatoninin salgılanmasını baskılar. Bu da kaliteli bir uyku çekmenizi zorlaştırır ve sonraki sabah güne yorgun bir biçimde başlamanıza yol açar.
4. Çeşitli uyku bozukluklarından muzdarip olabilirsiniz.
Bazı beşerler, üstte belirttiğimiz konulara dikkat etseler bile yorgun uyanmaya devam ederler. Bunun altında yatan yegane sebep ise uyku bozuklukları olabilir. Gelin bu rahatsızlıklardan kimilerini başlık başlık inceleyelim;
Uyku apnesi
Uyku apnesi, kişinin teneffüsünde duraksamalara niye olan önemli bir rahatsızlıktır. Bu rahatsızlığın belirtilerinden kimileri ise şunlardır;
Horlamak
Uyurken kişinin nefesinin kesilmesi
Kuru bir ağızla uyanmak
Sabahları baş ağrısı ile uyanmak
Çok uzun uykular daha sonrası yorgun uyanmak
Insomnia (Uykusuzluk)
Insomnia, kişinin uykuya dalmasına pürüz olan ya da uyuyamamasına niye olan bir tıp rahatsızlıktır ve bu hastalıktan muzdarip şahıslar, şu semptomlar ile karşılaşabilir;
Sürekli uyanık kalmak
Çok erken uyanmak ve bir daha uykuya dalmada kuvvetlik çekmek
Yorgun uyanmak
Öfke nöbetleri
Depresif ruh hali
Düşük güç seviyeleri
Huzursuz bacak sendromu, kişinin rahatsızlık verici bir his niçiniyle bacaklarını istemsizce hareket ettirmesine niye olan kronik bir hareket bozukluğudur. Bu rahatsızlık, kişinin uykusuna sekte vurarak gün uzunluğu yorgun gezmesine niye olabilir.
Periyodik ekstremite hareket bozukluğu
bir epey açıdan ‘Huzursuz Bacak Sendromu’na benzeyen periyodik ekstremite hareket bozukluğu, bir kişinin uyku esnasında uzuvlarını periyodik bir biçimde ve denetimi haricinde hareket ettirdiği bir rahatsızlıktır ve bu hareket bozukluğu, ekseriyetle bacaklarda gözlemlense de; kimi vakit kollarda da görülebilir. Siz farkında olmasanız da geceleri istemsizce yaptığınız bu kas hareketleri yüzünden sık sık uyanıyor olabilirsiniz. Bu da haliyle uyku kalitenizi direkt etkileyerek yorgun uyanmanıza niye oluyor olabilir.
Bruksizm
Bruksizm, dişleri istemsizce gıcırrdatma davranışı için kullanılan tıbbi bir tabirdir ve uyku esnasında karşılaşılır. Geceleri uykusu sırasında dişlerini gıcırdatan şahıslarda aşağıdaki belirtilerden kimileri görülebilir;
Baş ağrısı
Dişlerde aşınma ve hasar
Çene bozuklukları
Kulak ağrısı
Uykunun bölünmesi
Yorgun uyanmanızın niçini büsbütün altta yatan niçine bağlıdır ve kimi potansiyel tedavi uygulamaları sizleri bu sıkıntıdan kurtarabilir. Gelin bu husustaki tahlil tekliflerimizden kimileri nelermiş; onlara bir bakalım…
Uyku hijyeni uygulamalarına değer verin.
Bu minvalde dikkat edeceğiniz birtakım konular, sizlerin hayli daha zinde uyanmasına yardımcı olacaktır;
Gündüz şekerlemelerini 20 dakika ile sonlandırın ve münkünse öğlenden daha sonra 14:00 itibariyle gündüz uykularına dalmayın.
Uykunuzu bir rutin haline getirin. Yatmadan 1-2 saat evvel sıcak bir duş alabilir, bir bitki çayı içebilir ya da kitap okuyabilirsiniz.
Mümkünse karanlık, sessiz ve rahat uyku ortamı seçin.
Her gün birebir saatte uyumaya ve uyanmaya ihtimam gösterin.
Yatmadan evvel telefon, televizyon, tablet ve gibisi yapay mavi ışık yayan aygıtlardan olabildiğince uzak durun.
Eğer 20 dakika içerisinde uykuya dalamıyorsanız, kalkın. Karanlık ve sessiz bir yerde oturarak sizleri rahatlatacak aktiviteler yapabilir ve uykunuz yine gelmesi için kendinize vakit tanıyabilirsiniz.
Gerek gündüzleri; gerekse yatmadan evvel kafein tüketimini azaltmanız, rahat bir uyku çekebilmeniz için değerli bir adımdır. Tıpkı alkol üzere kafein içeren içecekler de, idrar söktürücü yapısı ile olduğundan epeyce daha sık idrara çıkmanıza niye olacaktır ki bu da uykunuzun ister istemez bölüneceği manasına gelir.
Ayrıca farkında olmadan gücünüzü tüketiyor olabilecek ‘B12, D vitamini ve demir’ üzere beslenme eksikliklerini araştırmanızı ve bu istikamette sizleri destekleyecek besinleri tercih etmenizi de tavsiye ediyoruz. Tabi ki bir uzmanın nezareti altında.
Düzenli olarak idman yapın.
Kaliteli bir uyku uyumak için haftanın birden fazla günü antrenman yapmaya itina göstermelisiniz. Fakat daha evvel de belirttiğimiz üzere; yatmadan hemilk evvel yorucu antrenmanlardan kaçınmalısınız. Bunun yerine yavaşça esneme hareketleri yapabilir ve kaslarınızın gevşemesini sağlayabilirsiniz.
Son olarak; hekiminize başvurun.
Bazı beşerler hiç semptom göstermeseler bile çoğunlukla yorgun uyanabilirler. Bunun niçini bahsi geçen uyku apnesi, insomnia ya da periyodik ekstremite hareket bozukluğu üzere rahatsızlıklar olabilir. Üstte belirttiğimiz tekliflere karşın hala yorgun uyanmaya devam ediyorsanız, bir doktora görünmenizde yarar görüyoruz.
Siz bu bahiste ne düşünüyorsunuz? Yorumlarınızı ve fikirlerinizi bizlerle paylaşmayı unutmayın…
Okumaya devam et...