Fizikî Tıp ve Rehabilitasyon Uzmanı Prof. Dr. Ayşegül Ketenci, “Covid-19 geçirdikten 3-6 ay daha sonra tüm bedende apansız yanma, sızlama, yaygın ağrı ya da daha evvel olmayan eklem şişlikleri ‘Post Covid’den kaynaklanabilir” dedi.
Geçtiğimiz günlerde İstanbul Üniversitesi İstanbul Tıp Fakültesi Fizikî Tıp ve Rehabilitasyon Anabilim Kısmı başkanlığında Covid-19 geçiren hastalar üzerinde Türkiye çapında bir ağrı araştırması yapıldı. Bu ağrıların ‘neden ve hangi cins ağrı’ olduğuna dair dünyada birinci sefer yapılan araştırma 705 hasta üzerinde, 17 merkezde, 19 araştırmacı ile gerçekleştirildi. İstanbul Üniversitesi Fizik Tedavi ve Rehabilitasyon Anabilim Kolu’ndan Prof. Dr. Ayşegül Ketenci, bu çalışmanın sonuçlarını şu biçimde paylaştı:
Ayşegül Ketenci
İşte en çarpıcı nokta
Covid-19’da birinci datalara nazaran erkekler daha ağır geçiriyordu lakin Post Covid’den en çok etkilenenlerin olağan beslenen, tiroit haricinde epeyce fazla ek hastalığı bulunmayan 43-45 yaş ortası bayanlar olduğunu gördük. Bunun sebebi çabucak hemen bilinmemekle birlikte genetik, kromozomlar, hormonlar ve enzimlerle ilgili olabileceği düşünülüyor.
Şikayetler iki türlü ilerliyor
Post Covid Sendromu’nda şikayetler iki türlü ilerliyor. Ya hastaların ağrıları Covid-19 geçirdiği sırada başlar ve 3 aydan fazla devam eder ya da Covid-19 sırasında yahut enfeksiyonu geçirdikten daha sonraki 2 ay ortasında başlar. Ağrıların ortak özelliği fazlaca şiddetli olmalarıdır. Hastaların yaklaşık yarısında yaygın ağrı ve şiddetli yanıcı, batıcı, kesici, bıçaklanır biçimde ağrının olduğunu gördük. Post Covid tablosunda dikkat edilecek nokta, olağan yaşantı sırasında oluşan ‘sebepsiz bir ağrı’dır. Bel fıtığı ya da eklemlerde kireçlenmesi olan kişi Covid olup güzelleştikten daha sonra zorlama, zıt hareket üzere hiç bir sebep yokken her zamankinden daha farklı-şiddetli, istirahatle geçmeyen, devamlı ağrı yaşıyorsa Post Covid olma ihtimali yüksektir.
İlaç kullanılmalı mı?
Birtakım insanlarda kan-beyin bariyeri daha zayıf olduğu için virüs beyne ulaşır ve hassaslaşma oluşur. Bu şahısların Post Covid olma ihtimali olduğundan süratle ağrı denetimi gerekir. Şayet inflamasyon süratle azaltılmaz ya da denetim altına alınmazsa beyin artık hassaslaşmış manasına gelir; bundan daha sonra tedavi daha güç ve uzun periyodik olur. Bu niçinle hastalar Covid periyodunda ağrı hissederlerse, ağrının şiddetine bakılırsa parasetamol yahut non-steroidal antiinflamatuvar ilaçlarla ağrıyı azaltmalıdırlar. bu vakitte uygun tedavi görülmediğinde hastanın egzersiz-hareket programının yakın takibe alınması gerekir zira virüsün kas hasarı da yapabildiğini biliyoruz. Kas hasarı var ise hareket azaltılır yoksa hareket desteklenir. Kan analizi yapılarak sonuca bakılırsa gerekirse kan sulandırıcı eklenebilir.
Ne vakit doktora başvurulmalı?
Omicron süratle yayılıyor; aşı oranı ve virüsün tesiri niçiniyle de hastaların birçok bu hastalığı konutta geçiriyor. Yani hastaneye yatış oranı düşük. Burada dikkat edilmesi gereken nokta: Omicron ile epeyce sayıda insan coronavirüs ile tanıştı. Hastalarımızın tam uygunlaşması ve Post Covid sendromunu olabildiğince az yaşamaları için ağrı, ödem, tat-koku kaybı üzere yakınımları var ise kesinlikle bir doktora başvurmaları, gerekli değerlendirmelerin yapılması uygun olacaktır. Post Covid tablosundaki yaygın kas ağrısı motamot fibromiyalji üzere olabilir. Daha evvel MR çekilip bir sorun saptamadığımız bir hastamız Covid daha sonrası patlamış fıtık tablosu ile geldi. Yani epeyce süratli gelişen, değişen tablolar ortaya çıkabilir. Covid sırası yahut daha sonrasında kalçada erime görülebilir. Yani tabloya göre tedavi seçenek-süre değişir. Öncelikle ilaç mı, fizik tedavi mi, antrenman mi, dinlenme mi hangi sonda, neyi yapmak gerekir? Bunlara dikkat edilmeli. Ağrı denetimi için fizik tedavi, gerekirse enjeksiyonlar uygulanabilir. Uygun tedavi ile 6 ay ortasında bu problemlerin büyük çoğunluğunun geçtiğini saptadık.
Okumaya devam et...
Geçtiğimiz günlerde İstanbul Üniversitesi İstanbul Tıp Fakültesi Fizikî Tıp ve Rehabilitasyon Anabilim Kısmı başkanlığında Covid-19 geçiren hastalar üzerinde Türkiye çapında bir ağrı araştırması yapıldı. Bu ağrıların ‘neden ve hangi cins ağrı’ olduğuna dair dünyada birinci sefer yapılan araştırma 705 hasta üzerinde, 17 merkezde, 19 araştırmacı ile gerçekleştirildi. İstanbul Üniversitesi Fizik Tedavi ve Rehabilitasyon Anabilim Kolu’ndan Prof. Dr. Ayşegül Ketenci, bu çalışmanın sonuçlarını şu biçimde paylaştı:
Ayşegül Ketenci
İşte en çarpıcı nokta
Covid-19’da birinci datalara nazaran erkekler daha ağır geçiriyordu lakin Post Covid’den en çok etkilenenlerin olağan beslenen, tiroit haricinde epeyce fazla ek hastalığı bulunmayan 43-45 yaş ortası bayanlar olduğunu gördük. Bunun sebebi çabucak hemen bilinmemekle birlikte genetik, kromozomlar, hormonlar ve enzimlerle ilgili olabileceği düşünülüyor.
Şikayetler iki türlü ilerliyor
Post Covid Sendromu’nda şikayetler iki türlü ilerliyor. Ya hastaların ağrıları Covid-19 geçirdiği sırada başlar ve 3 aydan fazla devam eder ya da Covid-19 sırasında yahut enfeksiyonu geçirdikten daha sonraki 2 ay ortasında başlar. Ağrıların ortak özelliği fazlaca şiddetli olmalarıdır. Hastaların yaklaşık yarısında yaygın ağrı ve şiddetli yanıcı, batıcı, kesici, bıçaklanır biçimde ağrının olduğunu gördük. Post Covid tablosunda dikkat edilecek nokta, olağan yaşantı sırasında oluşan ‘sebepsiz bir ağrı’dır. Bel fıtığı ya da eklemlerde kireçlenmesi olan kişi Covid olup güzelleştikten daha sonra zorlama, zıt hareket üzere hiç bir sebep yokken her zamankinden daha farklı-şiddetli, istirahatle geçmeyen, devamlı ağrı yaşıyorsa Post Covid olma ihtimali yüksektir.
İlaç kullanılmalı mı?
Birtakım insanlarda kan-beyin bariyeri daha zayıf olduğu için virüs beyne ulaşır ve hassaslaşma oluşur. Bu şahısların Post Covid olma ihtimali olduğundan süratle ağrı denetimi gerekir. Şayet inflamasyon süratle azaltılmaz ya da denetim altına alınmazsa beyin artık hassaslaşmış manasına gelir; bundan daha sonra tedavi daha güç ve uzun periyodik olur. Bu niçinle hastalar Covid periyodunda ağrı hissederlerse, ağrının şiddetine bakılırsa parasetamol yahut non-steroidal antiinflamatuvar ilaçlarla ağrıyı azaltmalıdırlar. bu vakitte uygun tedavi görülmediğinde hastanın egzersiz-hareket programının yakın takibe alınması gerekir zira virüsün kas hasarı da yapabildiğini biliyoruz. Kas hasarı var ise hareket azaltılır yoksa hareket desteklenir. Kan analizi yapılarak sonuca bakılırsa gerekirse kan sulandırıcı eklenebilir.
Ne vakit doktora başvurulmalı?
Omicron süratle yayılıyor; aşı oranı ve virüsün tesiri niçiniyle de hastaların birçok bu hastalığı konutta geçiriyor. Yani hastaneye yatış oranı düşük. Burada dikkat edilmesi gereken nokta: Omicron ile epeyce sayıda insan coronavirüs ile tanıştı. Hastalarımızın tam uygunlaşması ve Post Covid sendromunu olabildiğince az yaşamaları için ağrı, ödem, tat-koku kaybı üzere yakınımları var ise kesinlikle bir doktora başvurmaları, gerekli değerlendirmelerin yapılması uygun olacaktır. Post Covid tablosundaki yaygın kas ağrısı motamot fibromiyalji üzere olabilir. Daha evvel MR çekilip bir sorun saptamadığımız bir hastamız Covid daha sonrası patlamış fıtık tablosu ile geldi. Yani epeyce süratli gelişen, değişen tablolar ortaya çıkabilir. Covid sırası yahut daha sonrasında kalçada erime görülebilir. Yani tabloya göre tedavi seçenek-süre değişir. Öncelikle ilaç mı, fizik tedavi mi, antrenman mi, dinlenme mi hangi sonda, neyi yapmak gerekir? Bunlara dikkat edilmeli. Ağrı denetimi için fizik tedavi, gerekirse enjeksiyonlar uygulanabilir. Uygun tedavi ile 6 ay ortasında bu problemlerin büyük çoğunluğunun geçtiğini saptadık.
Okumaya devam et...