Ağlama, bebeklik periyodunda düzenleyici bir role sahip olup bebeklerin etraf ile irtibatını sağlayan bir yoldur. Olağan ağlama, doğumdan itibaren başlamış olan ve 6-8. haftalara yanlışsız günde en hayli 2,5-3 saate kadar ulaşan ağlamadır. Kolik ağlaması, olağan ağlamadan farklıdır, bebek sakinleştirilemeden saatlerce ağlayabilir. Bu ağlama dönemi ekseriyetle doğum daha sonrasında ikinci-üçüncü haftalarda başlar, altıncı-sekizinci haftalarda artar ve üçüncü-dördüncü aylarda bizatihi düzelir.
Doğumdan 4 aya kadar olan bebeklerde besbelli bir niye olmadan başlayan ve sonlanan irritabilite, huzursuzluk, ağlama nöbetlerinin varlığı, bu nöbetlerin günde 3 saat ya da daha uzun mühlet devam etmesi, en az bir hafta boyunca ve haftada en az 3 gün görülmesi ve bebekte büyüme geriliğinin eşlik etmemesi infantil kolik kriterleri ortasında yer almaktadır.
Bebeklerde Kolik (İnfantil Kolik) Belirtileri Nelerdir?
Kolik ağlama her gün bir dahaler, kimi bazı bir gece orta verildiği görülür. Ataklar esnasında bebeğin yüzünde bir ağrı sözü doğar, yumruklarını sıkar, ayaklarını karnına çeker. Karakteristik olarak ani başlar, yüksek sesle ve daima ağlama gözlenir. Göğüs arayan bir bebek emmeye başladıktan kısa bir müddet daha sonra ağlayarak emmeyi bırakabilir yahut tam uykuya dalmışken birkaç dakika daha sonrasında uyanarak ağlamaya başlayabilir. Bu ataklar bebeğin dışkı yahut gaz çıkarması ile sonlanabileceği üzere, büsbütün tabiatıyla de sonlanabilir.
Bebeklerde Kolik (İnfantil Kolik) yol açar?
Bağırsak hudut sistemi hassas olan çocuk hipotezi, yahut migren tipi hastalıkların hayatın erken devrinde ortaya çıkan bir yansıması olabileceği, inek sütü protein alerjisinin bir kompanenti olabileceği üzere hipotezler öne sürülmüştür. Ayrıyeten bu hipotezler içinde, beslenirken hava yutulması, bebeğin erken doğması yahut düşük doğum yüklü olması üzere niçinler sayılabilmektedir.
Son vakit içinderda dikkat çeken bir teori, Seratonin-Melatonin Teorisi: Düz kaslar (Örn: bağırsak kasları) üzerinde seratonin kasılma, melatonin ise gevşeme tesiri göstermekte olup bu hormonların salınımı akşam saatlerinde artmaktadır. Seratonin hormonu etkisinin doğumdan daha sonra birinci haftalardan itibaren oluşmasına karşın melatonin siklusu 3. aydan daha sonra tertibe girmektedir. Bu niçinle, melatonin seratoninin kasılma tesirini birinci 3 ay baskılayamamakta ve barsakta kasılmalar ortaya çıkarak kolik oluşmaktadır. (1)
İnfantil koliğe niye olabilecek bir fazlaca etken vardır. Bebekler daha dünyaya gelmeden anne-babayı duyarlar ve hislerimizi hissederler. Bundan dolayı gebelikte gerilim ve fizyolojik yakınmalar, aile için sorunlar ve doğumda olumsuz deneyimler de kolik gelişimiyle bağlı bulunmuştur.
Kolik için en çok kabul bulan çalışmalardan biri de erken yenidoğan devrinde, bebekte dışarıdan gelen ihtarları engelleyici bir sistemin var olması, birinci bir ay daha sonrasında bu engelleyici düzeneğin ortadan kalkması ve bebeğin dış uyaranlara karşı daha uyanık, daha hassas hale gelmesi halindedir. Çok sayıda uyaranla karşılaşan bebek, akşam saatlerinde uygunca gergin ve uyarılmış olur. Sonuçta, niçinsiz ağlamalar görülür. Beşinci ayın sonunda bebek bu uyaranlarla baş edebilmeyi öğrenir ve kolik sonlanmış olur.
Bebeklerde Kolik (İnfantil Kolik) Korunma ve Tedavi Nasıl Olur?
Anne sütü esas kollayıcı faktördür. Her öğünde iki memeyi birden emzirmeye çalışmak bebeğin laktozdan varlıklı ön sütü çok almasına niye olduğu için gaz sancılarına yol açabilmektedir. Bu niçinle bebek bir memeyi büsbütün bırakana (boşaltana) dek o göğüsten emzirilmeli sonrasındasında öteki göğse geçilmelidir. Ayrıyeten ikinci göğüs tam boşalmadan beslenme sonlanırsa, tekrar ki beslenmeye yarım kalan göğüsten devam edilmelidir. Biberonla besleme, yatay durumda besleme ve beslenme daha sonrası gaz çıkarmama bir öteki infantil kolik niçini olarak bildirilmiştir. Koliği artırıcı çevresel bir faktör olarak, sigara dumanı gösterilmiştir. Meskende sigara için birey sayısı ne kadar fazla ise, bebekte kolik görülme mümkünlüğü o kadar fazladır.
Bebeğin aylık yapılan periyodik denetimlerinde ve gerekli olduğunda orta denetimlerinde, bebeğin sağlıklı büyüdüğü ve sağlıklı olduğu dikkatle gözlenmelidir. Kolik semptomlarının resen geçeceği ve bebeğin gelişmeninde ve büyümesinde ekseriyetle bir meseleye yol açmayacağı konusunda aile sakinleştirilmelidir. Ayrıyeten bebeğin ağlamasının öbür niçinleri, çok ağlamaya başlamadan evvel yapılması gerekenler ve bebeklerini sarsmamaları konusunda aile bilgilendirilmelidir. Kolikli bebeklerin anne ve babalarına dinlenme vakti verilmesi, anne-babanın anksiyete ve psikososyal gerilim durumunun kıymetlendirilmesi ve ailenin desteklenmesi gereklidir.
(1) Engler AC, Etzioni T, Pillar G. Sleep and Colic. In: Sheldon SH, Kryger MH, Ferber R, Gozal D editors. Principles and Practice of Pediatric Sleep Medicine. 2nd ed. New York: Elsevier Saunders; 2014. p. 77-82
Okumaya devam et...
Doğumdan 4 aya kadar olan bebeklerde besbelli bir niye olmadan başlayan ve sonlanan irritabilite, huzursuzluk, ağlama nöbetlerinin varlığı, bu nöbetlerin günde 3 saat ya da daha uzun mühlet devam etmesi, en az bir hafta boyunca ve haftada en az 3 gün görülmesi ve bebekte büyüme geriliğinin eşlik etmemesi infantil kolik kriterleri ortasında yer almaktadır.
Bebeklerde Kolik (İnfantil Kolik) Belirtileri Nelerdir?
Kolik ağlama her gün bir dahaler, kimi bazı bir gece orta verildiği görülür. Ataklar esnasında bebeğin yüzünde bir ağrı sözü doğar, yumruklarını sıkar, ayaklarını karnına çeker. Karakteristik olarak ani başlar, yüksek sesle ve daima ağlama gözlenir. Göğüs arayan bir bebek emmeye başladıktan kısa bir müddet daha sonra ağlayarak emmeyi bırakabilir yahut tam uykuya dalmışken birkaç dakika daha sonrasında uyanarak ağlamaya başlayabilir. Bu ataklar bebeğin dışkı yahut gaz çıkarması ile sonlanabileceği üzere, büsbütün tabiatıyla de sonlanabilir.
Bebeklerde Kolik (İnfantil Kolik) yol açar?
Bağırsak hudut sistemi hassas olan çocuk hipotezi, yahut migren tipi hastalıkların hayatın erken devrinde ortaya çıkan bir yansıması olabileceği, inek sütü protein alerjisinin bir kompanenti olabileceği üzere hipotezler öne sürülmüştür. Ayrıyeten bu hipotezler içinde, beslenirken hava yutulması, bebeğin erken doğması yahut düşük doğum yüklü olması üzere niçinler sayılabilmektedir.
Son vakit içinderda dikkat çeken bir teori, Seratonin-Melatonin Teorisi: Düz kaslar (Örn: bağırsak kasları) üzerinde seratonin kasılma, melatonin ise gevşeme tesiri göstermekte olup bu hormonların salınımı akşam saatlerinde artmaktadır. Seratonin hormonu etkisinin doğumdan daha sonra birinci haftalardan itibaren oluşmasına karşın melatonin siklusu 3. aydan daha sonra tertibe girmektedir. Bu niçinle, melatonin seratoninin kasılma tesirini birinci 3 ay baskılayamamakta ve barsakta kasılmalar ortaya çıkarak kolik oluşmaktadır. (1)
İnfantil koliğe niye olabilecek bir fazlaca etken vardır. Bebekler daha dünyaya gelmeden anne-babayı duyarlar ve hislerimizi hissederler. Bundan dolayı gebelikte gerilim ve fizyolojik yakınmalar, aile için sorunlar ve doğumda olumsuz deneyimler de kolik gelişimiyle bağlı bulunmuştur.
Kolik için en çok kabul bulan çalışmalardan biri de erken yenidoğan devrinde, bebekte dışarıdan gelen ihtarları engelleyici bir sistemin var olması, birinci bir ay daha sonrasında bu engelleyici düzeneğin ortadan kalkması ve bebeğin dış uyaranlara karşı daha uyanık, daha hassas hale gelmesi halindedir. Çok sayıda uyaranla karşılaşan bebek, akşam saatlerinde uygunca gergin ve uyarılmış olur. Sonuçta, niçinsiz ağlamalar görülür. Beşinci ayın sonunda bebek bu uyaranlarla baş edebilmeyi öğrenir ve kolik sonlanmış olur.
Bebeklerde Kolik (İnfantil Kolik) Korunma ve Tedavi Nasıl Olur?
Anne sütü esas kollayıcı faktördür. Her öğünde iki memeyi birden emzirmeye çalışmak bebeğin laktozdan varlıklı ön sütü çok almasına niye olduğu için gaz sancılarına yol açabilmektedir. Bu niçinle bebek bir memeyi büsbütün bırakana (boşaltana) dek o göğüsten emzirilmeli sonrasındasında öteki göğse geçilmelidir. Ayrıyeten ikinci göğüs tam boşalmadan beslenme sonlanırsa, tekrar ki beslenmeye yarım kalan göğüsten devam edilmelidir. Biberonla besleme, yatay durumda besleme ve beslenme daha sonrası gaz çıkarmama bir öteki infantil kolik niçini olarak bildirilmiştir. Koliği artırıcı çevresel bir faktör olarak, sigara dumanı gösterilmiştir. Meskende sigara için birey sayısı ne kadar fazla ise, bebekte kolik görülme mümkünlüğü o kadar fazladır.
Bebeğin aylık yapılan periyodik denetimlerinde ve gerekli olduğunda orta denetimlerinde, bebeğin sağlıklı büyüdüğü ve sağlıklı olduğu dikkatle gözlenmelidir. Kolik semptomlarının resen geçeceği ve bebeğin gelişmeninde ve büyümesinde ekseriyetle bir meseleye yol açmayacağı konusunda aile sakinleştirilmelidir. Ayrıyeten bebeğin ağlamasının öbür niçinleri, çok ağlamaya başlamadan evvel yapılması gerekenler ve bebeklerini sarsmamaları konusunda aile bilgilendirilmelidir. Kolikli bebeklerin anne ve babalarına dinlenme vakti verilmesi, anne-babanın anksiyete ve psikososyal gerilim durumunun kıymetlendirilmesi ve ailenin desteklenmesi gereklidir.
(1) Engler AC, Etzioni T, Pillar G. Sleep and Colic. In: Sheldon SH, Kryger MH, Ferber R, Gozal D editors. Principles and Practice of Pediatric Sleep Medicine. 2nd ed. New York: Elsevier Saunders; 2014. p. 77-82
Okumaya devam et...