Otizm Farkındalık Günü, Birleşmiş Milletler tarafınca farkındalık yaratmak ve otizm ile ilgili problemlere tahlil bulmak için ilan edildi. Her 40 çocuktan birinde otizm spektrum bozukluğu belirtileri bulunurken, uzmanlar otizmin çoğunlukla 1 ila 3 yaş içinde görüldüğüne dikkat çekiyor. Otizm belirtileri içinde en önemli olarak geriliği ve göz teması kuramamak geliyor.
Dünya Otizm Farkındalık Günü, tüm dünyada olduğu üzere ülkemizde de çeşitli derneklerin ve kuruluşların takviyesiyle idrak ediliyor. Otizm, günümüzde rastlanan en yaygın nörolojik bozukluktur. Otizm bir ruh hastalığı olmamakla birlikte belirtileri ruh hastalıklarını çağrıştırabilir. Otizmde en çok ortaya çıkan belirtiler konuşma geriliği ve göz teması kuramamaktır. Hastaların 2 aylıktan itibaren başlaması gereken toplumsal gülümsemesinin olmaması, agulama üzere konuşma basamaklarının gecikmesi, 1 yaşına geldiğinde manalı bir söz çıkaramaması, kucağa alınmaktan hoşlanmıyor olması birinci belirtiler olarak ortaya çıkıyor” dedi.
OTİZM NEDİR?
Otizm spektrum bozukluğu, doğuştan gelen ya da hayatın birinci senelerında ortaya çıkan, başkalarıyla bağlantı kurmayı zorlaştıran ve engelleyen, karmaşık bir nöro-gelişimsel bozukluk olarak tanım edilir.
OTİZM SPEKTRUM BOZUKLUĞU BELİRTİLERİ
Otizm en erken 8 aylıkken bulgu verir. 18 aylıkken testlerle tarama yapıldığında sonuç alınır. Emniyetli bir klinik teşhis için 3 yaşı bitirmesi beklenmelidir. Göz teması, seslenildiğinde dönüp bakması ve işaret etmesi olağan gelişim açısından değerlidir. Belirtileri otizmle karışan hastalıklar vardır. Bilhassa lisan problemlerinin kimi formları örtüşür.
– Göz kontağı kuramama,
– Yaşıtlarıyla arkadaşlık kuramama,
– Başkalarıyla cümbüş, ilgi yahut başarıyı paylaşmaya karşı ilgisizlik,
– Empati eksikliği. Otistikler, başkalarının acı ve hüzün üzere hislerini anlamada zorluk çekebilirler,
– Konuşmayı öğrenememe yahut konuşmada gecikme. Otistiklerin % 40’ı asla konuşmaz,
– Sohbet etmeye başlamada zorlanma ya da başlamış bir konuşmayı sürdürmede zorlanma,
– Kalıplaşmış yahut daima yinelanan konuşma,
– Tıpkı şeyleri yapmakta ısrar, rutine sıkı bağlılık,
– Duyusal az yahut epey uyarılma,
– Dinleyicilerinin bakış açısını anlamada zorlanma. Örnek vermek gerekirse, karşısındaki kişinin yaptığı espriyi anlamayabilir. Sözleri algılayıp anlar fakat ima edileni anlayamaz.
OTİZM FARKINDALIK GÜNÜ TARİHÇESİ
2 Nisan, tüm dünyada otizm konusunda farkındalık yaratarak otizmden kaynaklanan problemlere tahliller yaratmak hedefiyle, 2008 yılında Birleşmiş Milletler tarafınca “Dünya Otizm Farkındalık Günü” olarak ilan edildi. Her yıl, “Otizm Farkındalık Ayı” olan Nisan ayı boyunca dünya genelinde otizmin problemlerini ve tahlilleri konuşuluyor, araştırmaların teşvik edilmesi ve erken teşhisle tedavinin yaygınlaştırılması hedefleniyor.
OTİZM SPEKTRUM BOZUKLUĞU ÇEŞİTLERİ
Üç tip otizm spektrum bozukluğu vardır:
Otizm
Buna kimi vakit “klasik” otizm denir. “Otizm” sözünü duyar duymaz birçok insan bu biçimde düşünüyor. Otistik bozukluğu olan şahıslarda ekseriyetle değerli lisan gecikmeleri, toplumsal ve bağlantı problemleri ve alışılmadık davranışlar ve ilgi alanları vardır. Otistik bozukluğu olan birfazlaca kişi de zihinsel engellidir.
Asperger Sendromu
Asperger sendromu olan bireylerde çoklukla daha yavaşça otistik bozukluk belirtileri vardır. Toplumsal zorlukları, sıradışı davranışları ve ilgileri olabilir. Fakat, ekseriyetle lisan yahut zihinsel engellilik problemleri yoktur.
Yaygın Gelişimsel Bozukluk
Buna kimi vakit “atipik otizm” yahut PDD-NOS denir. Otistik bozukluk yahut Asperger sendromu için kimi kriterlere uyan, lakin hepsine uymayan şahıslara atipik otizm teşhisi konulabilir. Bu beşerler çoklukla otistik bozukluğu olanlara nazaran daha az ve daha yavaşça semptomlara sahiptir. Belirtiler yalnızca toplumsal ve irtibat problemlerine niye olabilir.
OTİZM TEDAVİSİ
Şu anda otizm spektrum bozukluğu (OSB) için tek bir standart tedavi yoktur. Lakin semptomları en aza indirmenin ve yetenekleri en üst seviyeye çıkarmanın birfazlaca yolu vardır. OSB’li bireyler, uygun tedaviler ve müdahalelerle, tüm yeteneklerini ve marifetlerini kullanma talihine sahip olurlar.
En tesirli tedaviler ve müdahaleler her insan için ekseriyetle farklıdır. Birtakım durumlarda, tedavi otizmi olan bireylerin olağan beşerler üzere ömür sürmesine yardımcı olabilir. Bu gayeyle davranışsal eğitim ve özel terapiler uygulanır. Uygulanacak tedavinin aileye uygun olması da değerlidir. Konuşma terapisi, motor yetenekleri artırmaya yönelik terapiler, toplumsal ileşim marifetini kazandırmaya yönelik terapiler uygulanan tedaviler içindedır.
İlaçlar, depresyon, dikkat eksikliği-hiperaktivite, obsesif kompulsif bozukluk üzere otizme eşlik eden durumlarda kullanılabilir.
BİRİNCİ BELİRTİLERİ GÖZDEN KAÇIRMAYIN
Çocuk Nöroloji Kısmı’ndan Doç. Dr. Yasemin Topçu, 2 Nisan Dünya Otizm Farkındalık Günü kapsamında otizm spektrum bozukluğuna ait bilgiler verdi. Doç. Dr. Yasemin Topçu, nörogelişimsel bozukluk olan otizm hastalığının niçininin tam bilinmediğini vurgulayarak, “Otizm bebeklik çağında başlayan, çocukluk çağında da görülebilen bir hastalıktır. Otizmde genetik ve çevresel faktörlerin tesirli olduğu bilinir. Genetik faktörlerin özel bir kıymeti vardır ancak genetik kökenli olmayan da birfazlaca otizm olayı kanıtlanmıştır. Genetik demek anne ya da babada otizm bulunması demek değildir. Zira DNA üzerinde sebebi bilinmeyen bir biçimde ortaya çıkan küçük farklılıklar, anne karnında çocuk gelişirken otizme niye olabiliyor. Çevresel faktörlerde otizme niye olan en kıymetli sebeplerden biri ise annenin gebelikte geçirdiği hastalıklar ve enfeksiyonlar başta olmak üzere kullandığı ilaçlardır” diye konuştu.
“Çevresel faktörler ve mental gerilik riski artırıyor”
Otizmli çocukların etkilendiği genetik ve çevresel faktörleri Doç. Dr. Topçu, şu biçimde deklare etti: “Anne karnında ışınıma maruz kalmak, anne ve babanın 40 yaş üstünde olması, erken doğum hikayesinin olması yani 35 haftadan evvel ve 2.5 gramın altında doğması çevresel faktörler içindedır. Bir öbür çevresel faktörler de yeni doğan devrinde ağır bakımda kalma hikayesi ve kimyasal malzemenin ağır olduğu bölgelerde yaşamaktır. Cep telefonu, tablet ve televizyon üzere teknolojik irtibat araçlarına fazla maruz kalmaları ve toplumsal etraftan uzak büyüyen çocuklarda bilhassa bu risk faktörü otizmi tetikleyebiliyor. Genetik faktörlere niçiniyet veren durumlar ise Frajil X sendromu, tüberoskleroz üzere birtakım özel hastalık kümeleridir. Yalnızca mental geriliği olan hastalıklarda da otizm sık olarak görülebiliyor”.
“Konuşma geriliği ve göz temasına dikkat”
Doç. Dr. Topçu, son senelerda yapılan çalışmalarda 40 çocuktan birinde otizm görüldüğünü söz ederek, belirtilerini şöyle sıraladı: “Otizm çoğunlukla 1 ila 3 yaş içinde görülür. Otizmli çocukların en çok ortaya çıkan belirtileri konuşma geriliği ve göz teması kuramamalarıdır. Hastaların 2 aylıktan itibaren başlaması gereken toplumsal gülümsemesinin olmaması, agulama üzere konuşma basamaklarının gecikmesi, 1 yaşına geldiğinde çocukların manalı bir söz çıkaramıyor olması, kucağa alınmaktan hoşlanmıyor olması birinci belirtiler olarak ortaya çıkıyor. Dokunmaya hiç yanıt vermezler ya da çok reaksiyon verirler, oyun çağına geldiği vakit yaşıtlarına ilgi duymazlar ve yaşıtlarıyla bir arada oyun oynamak istemezler. Bilhassa senaryoda, oyun kurmada sorun yaşarlar ve cümle kuramazlar. Otizm söylemiş olduğinizde akla gelen en kıymetli özellik olan toplumsal ve bağlantı, etkileşimde kısıtlılık olması, ortak dikkati sağlayamaması ve toplumsal hayata ahenk sağlayamamasıdır. Günümüzde otizm konusundaki farkındalık arttı. Zira aileler artık bilgiye fazlaca kolay ulaşabiliyor ve çocuklarındaki değişimi daha erken fark edebiliyor”.
“Her çocukta belirtiler birbirinden farklı”
Her otizmli bireyin semptomlarının birbirinden farklı olduğunu belirten Doç. Dr. Topçu, “Otizm spektrum bozukluğu denmesinin sebebi belirtilerin ve semptomların farklı yahut tartı derecesine göre sınıflandırılıyor olmasıdır. Yani bir çocukta bir tek bulgu varken birtakım çocuklarda iki ya da üç bulgu olabilir. hiç bir olgu birbirinin standardı ya da eşi değildir, farklı bulguları bir ortada gösterebilir. Otizmli çocukların mental kapasitesi ne kadar güzelse tedaviden o kadar fayda görürler. Zira mental yani zihinsel gerilikle otizm yaklaşık yüzde 30 ila 40 olayda bir arada olabiliyor. O yüzden de mental kapasite ve lisan gelişimi ne kadar düzgünse tedaviden fayda görme ihtimali o kadar yüksek oluyor. Erken teşhis de hayli kıymetlidir. Çocuğun durumunda bir farklılık oluştuğu anda kesinlikle bir nöroloji, psikiyatr ve psikolog takibinde olması gerekiyor. Fark edilir edilmez çocuğun hangi gelişim alanında gerilik var ise o tarafta çocuğa ikaz verilmesi bilhassa gerekiyor. Otizm spektrum bozukluğunun ana ünite sırasındaki tedavisi ferdî eğitim yani davranış eğitimi ve yapılandırılmasıdır. sonrasındasında gelen seçenekler ise şayet otizme eşlik eden dikkat eksikliği, davranış bozukluğu, dürtüsellik, depresyon üzere ekstra ruhsal belirtiler var ise tedavi edilmesi gerekiyor. bununla birlikte son devirde bilhassa daha epeyce ön plana çıkan vitamin takviyeleri, Omega3 dayanağı, probiyotikler ve diyet uygulamaları var. Ancak vitamin ve probiyotiklerle ilgili ayrıntılarımız hayli kısıtlı. Lakin genel olarak bir çocuğun şayet bağırsak sistemi ile ilgili kabızlık üzere bir düşüncesi var ise, kilo almasında ve gelişmeninde bir sorun var ise biz bu çocukların diyetinin gözden geçirilmesini öneriyoruz. Ancak günümüzde kullanılan ağır diyet uygulamalarının aslında otizm üzerine kanıtlanmış net bir tesiri yok. Lakin ketojenik diyetin bilhassa ağır otizmi olan, davranış bozukluğu olan çocuklarda tesirli olduğunu gösteren kimi bilgiler var. Bilhassa birtakım epilepsi cinslerinin de otizm üzere belirti verebileceğini, davranış bozukluğuyla gelebileceğini ve otizm spektrum bozukluğu ismi altında hasta araştırırken kesinlikle nöroloji değerlendirmenin yapılması gerektiğini öneriyoruz” tabirlerini kullandı.
Okumaya devam et...
Dünya Otizm Farkındalık Günü, tüm dünyada olduğu üzere ülkemizde de çeşitli derneklerin ve kuruluşların takviyesiyle idrak ediliyor. Otizm, günümüzde rastlanan en yaygın nörolojik bozukluktur. Otizm bir ruh hastalığı olmamakla birlikte belirtileri ruh hastalıklarını çağrıştırabilir. Otizmde en çok ortaya çıkan belirtiler konuşma geriliği ve göz teması kuramamaktır. Hastaların 2 aylıktan itibaren başlaması gereken toplumsal gülümsemesinin olmaması, agulama üzere konuşma basamaklarının gecikmesi, 1 yaşına geldiğinde manalı bir söz çıkaramaması, kucağa alınmaktan hoşlanmıyor olması birinci belirtiler olarak ortaya çıkıyor” dedi.
OTİZM NEDİR?
Otizm spektrum bozukluğu, doğuştan gelen ya da hayatın birinci senelerında ortaya çıkan, başkalarıyla bağlantı kurmayı zorlaştıran ve engelleyen, karmaşık bir nöro-gelişimsel bozukluk olarak tanım edilir.
OTİZM SPEKTRUM BOZUKLUĞU BELİRTİLERİ
Otizm en erken 8 aylıkken bulgu verir. 18 aylıkken testlerle tarama yapıldığında sonuç alınır. Emniyetli bir klinik teşhis için 3 yaşı bitirmesi beklenmelidir. Göz teması, seslenildiğinde dönüp bakması ve işaret etmesi olağan gelişim açısından değerlidir. Belirtileri otizmle karışan hastalıklar vardır. Bilhassa lisan problemlerinin kimi formları örtüşür.
– Göz kontağı kuramama,
– Yaşıtlarıyla arkadaşlık kuramama,
– Başkalarıyla cümbüş, ilgi yahut başarıyı paylaşmaya karşı ilgisizlik,
– Empati eksikliği. Otistikler, başkalarının acı ve hüzün üzere hislerini anlamada zorluk çekebilirler,
– Konuşmayı öğrenememe yahut konuşmada gecikme. Otistiklerin % 40’ı asla konuşmaz,
– Sohbet etmeye başlamada zorlanma ya da başlamış bir konuşmayı sürdürmede zorlanma,
– Kalıplaşmış yahut daima yinelanan konuşma,
– Tıpkı şeyleri yapmakta ısrar, rutine sıkı bağlılık,
– Duyusal az yahut epey uyarılma,
– Dinleyicilerinin bakış açısını anlamada zorlanma. Örnek vermek gerekirse, karşısındaki kişinin yaptığı espriyi anlamayabilir. Sözleri algılayıp anlar fakat ima edileni anlayamaz.
OTİZM FARKINDALIK GÜNÜ TARİHÇESİ
2 Nisan, tüm dünyada otizm konusunda farkındalık yaratarak otizmden kaynaklanan problemlere tahliller yaratmak hedefiyle, 2008 yılında Birleşmiş Milletler tarafınca “Dünya Otizm Farkındalık Günü” olarak ilan edildi. Her yıl, “Otizm Farkındalık Ayı” olan Nisan ayı boyunca dünya genelinde otizmin problemlerini ve tahlilleri konuşuluyor, araştırmaların teşvik edilmesi ve erken teşhisle tedavinin yaygınlaştırılması hedefleniyor.
OTİZM SPEKTRUM BOZUKLUĞU ÇEŞİTLERİ
Üç tip otizm spektrum bozukluğu vardır:
Otizm
Buna kimi vakit “klasik” otizm denir. “Otizm” sözünü duyar duymaz birçok insan bu biçimde düşünüyor. Otistik bozukluğu olan şahıslarda ekseriyetle değerli lisan gecikmeleri, toplumsal ve bağlantı problemleri ve alışılmadık davranışlar ve ilgi alanları vardır. Otistik bozukluğu olan birfazlaca kişi de zihinsel engellidir.
Asperger Sendromu
Asperger sendromu olan bireylerde çoklukla daha yavaşça otistik bozukluk belirtileri vardır. Toplumsal zorlukları, sıradışı davranışları ve ilgileri olabilir. Fakat, ekseriyetle lisan yahut zihinsel engellilik problemleri yoktur.
Yaygın Gelişimsel Bozukluk
Buna kimi vakit “atipik otizm” yahut PDD-NOS denir. Otistik bozukluk yahut Asperger sendromu için kimi kriterlere uyan, lakin hepsine uymayan şahıslara atipik otizm teşhisi konulabilir. Bu beşerler çoklukla otistik bozukluğu olanlara nazaran daha az ve daha yavaşça semptomlara sahiptir. Belirtiler yalnızca toplumsal ve irtibat problemlerine niye olabilir.
OTİZM TEDAVİSİ
Şu anda otizm spektrum bozukluğu (OSB) için tek bir standart tedavi yoktur. Lakin semptomları en aza indirmenin ve yetenekleri en üst seviyeye çıkarmanın birfazlaca yolu vardır. OSB’li bireyler, uygun tedaviler ve müdahalelerle, tüm yeteneklerini ve marifetlerini kullanma talihine sahip olurlar.
En tesirli tedaviler ve müdahaleler her insan için ekseriyetle farklıdır. Birtakım durumlarda, tedavi otizmi olan bireylerin olağan beşerler üzere ömür sürmesine yardımcı olabilir. Bu gayeyle davranışsal eğitim ve özel terapiler uygulanır. Uygulanacak tedavinin aileye uygun olması da değerlidir. Konuşma terapisi, motor yetenekleri artırmaya yönelik terapiler, toplumsal ileşim marifetini kazandırmaya yönelik terapiler uygulanan tedaviler içindedır.
İlaçlar, depresyon, dikkat eksikliği-hiperaktivite, obsesif kompulsif bozukluk üzere otizme eşlik eden durumlarda kullanılabilir.
BİRİNCİ BELİRTİLERİ GÖZDEN KAÇIRMAYIN
Çocuk Nöroloji Kısmı’ndan Doç. Dr. Yasemin Topçu, 2 Nisan Dünya Otizm Farkındalık Günü kapsamında otizm spektrum bozukluğuna ait bilgiler verdi. Doç. Dr. Yasemin Topçu, nörogelişimsel bozukluk olan otizm hastalığının niçininin tam bilinmediğini vurgulayarak, “Otizm bebeklik çağında başlayan, çocukluk çağında da görülebilen bir hastalıktır. Otizmde genetik ve çevresel faktörlerin tesirli olduğu bilinir. Genetik faktörlerin özel bir kıymeti vardır ancak genetik kökenli olmayan da birfazlaca otizm olayı kanıtlanmıştır. Genetik demek anne ya da babada otizm bulunması demek değildir. Zira DNA üzerinde sebebi bilinmeyen bir biçimde ortaya çıkan küçük farklılıklar, anne karnında çocuk gelişirken otizme niye olabiliyor. Çevresel faktörlerde otizme niye olan en kıymetli sebeplerden biri ise annenin gebelikte geçirdiği hastalıklar ve enfeksiyonlar başta olmak üzere kullandığı ilaçlardır” diye konuştu.
“Çevresel faktörler ve mental gerilik riski artırıyor”
Otizmli çocukların etkilendiği genetik ve çevresel faktörleri Doç. Dr. Topçu, şu biçimde deklare etti: “Anne karnında ışınıma maruz kalmak, anne ve babanın 40 yaş üstünde olması, erken doğum hikayesinin olması yani 35 haftadan evvel ve 2.5 gramın altında doğması çevresel faktörler içindedır. Bir öbür çevresel faktörler de yeni doğan devrinde ağır bakımda kalma hikayesi ve kimyasal malzemenin ağır olduğu bölgelerde yaşamaktır. Cep telefonu, tablet ve televizyon üzere teknolojik irtibat araçlarına fazla maruz kalmaları ve toplumsal etraftan uzak büyüyen çocuklarda bilhassa bu risk faktörü otizmi tetikleyebiliyor. Genetik faktörlere niçiniyet veren durumlar ise Frajil X sendromu, tüberoskleroz üzere birtakım özel hastalık kümeleridir. Yalnızca mental geriliği olan hastalıklarda da otizm sık olarak görülebiliyor”.
“Konuşma geriliği ve göz temasına dikkat”
Doç. Dr. Topçu, son senelerda yapılan çalışmalarda 40 çocuktan birinde otizm görüldüğünü söz ederek, belirtilerini şöyle sıraladı: “Otizm çoğunlukla 1 ila 3 yaş içinde görülür. Otizmli çocukların en çok ortaya çıkan belirtileri konuşma geriliği ve göz teması kuramamalarıdır. Hastaların 2 aylıktan itibaren başlaması gereken toplumsal gülümsemesinin olmaması, agulama üzere konuşma basamaklarının gecikmesi, 1 yaşına geldiğinde çocukların manalı bir söz çıkaramıyor olması, kucağa alınmaktan hoşlanmıyor olması birinci belirtiler olarak ortaya çıkıyor. Dokunmaya hiç yanıt vermezler ya da çok reaksiyon verirler, oyun çağına geldiği vakit yaşıtlarına ilgi duymazlar ve yaşıtlarıyla bir arada oyun oynamak istemezler. Bilhassa senaryoda, oyun kurmada sorun yaşarlar ve cümle kuramazlar. Otizm söylemiş olduğinizde akla gelen en kıymetli özellik olan toplumsal ve bağlantı, etkileşimde kısıtlılık olması, ortak dikkati sağlayamaması ve toplumsal hayata ahenk sağlayamamasıdır. Günümüzde otizm konusundaki farkındalık arttı. Zira aileler artık bilgiye fazlaca kolay ulaşabiliyor ve çocuklarındaki değişimi daha erken fark edebiliyor”.
“Her çocukta belirtiler birbirinden farklı”
Her otizmli bireyin semptomlarının birbirinden farklı olduğunu belirten Doç. Dr. Topçu, “Otizm spektrum bozukluğu denmesinin sebebi belirtilerin ve semptomların farklı yahut tartı derecesine göre sınıflandırılıyor olmasıdır. Yani bir çocukta bir tek bulgu varken birtakım çocuklarda iki ya da üç bulgu olabilir. hiç bir olgu birbirinin standardı ya da eşi değildir, farklı bulguları bir ortada gösterebilir. Otizmli çocukların mental kapasitesi ne kadar güzelse tedaviden o kadar fayda görürler. Zira mental yani zihinsel gerilikle otizm yaklaşık yüzde 30 ila 40 olayda bir arada olabiliyor. O yüzden de mental kapasite ve lisan gelişimi ne kadar düzgünse tedaviden fayda görme ihtimali o kadar yüksek oluyor. Erken teşhis de hayli kıymetlidir. Çocuğun durumunda bir farklılık oluştuğu anda kesinlikle bir nöroloji, psikiyatr ve psikolog takibinde olması gerekiyor. Fark edilir edilmez çocuğun hangi gelişim alanında gerilik var ise o tarafta çocuğa ikaz verilmesi bilhassa gerekiyor. Otizm spektrum bozukluğunun ana ünite sırasındaki tedavisi ferdî eğitim yani davranış eğitimi ve yapılandırılmasıdır. sonrasındasında gelen seçenekler ise şayet otizme eşlik eden dikkat eksikliği, davranış bozukluğu, dürtüsellik, depresyon üzere ekstra ruhsal belirtiler var ise tedavi edilmesi gerekiyor. bununla birlikte son devirde bilhassa daha epeyce ön plana çıkan vitamin takviyeleri, Omega3 dayanağı, probiyotikler ve diyet uygulamaları var. Ancak vitamin ve probiyotiklerle ilgili ayrıntılarımız hayli kısıtlı. Lakin genel olarak bir çocuğun şayet bağırsak sistemi ile ilgili kabızlık üzere bir düşüncesi var ise, kilo almasında ve gelişmeninde bir sorun var ise biz bu çocukların diyetinin gözden geçirilmesini öneriyoruz. Ancak günümüzde kullanılan ağır diyet uygulamalarının aslında otizm üzerine kanıtlanmış net bir tesiri yok. Lakin ketojenik diyetin bilhassa ağır otizmi olan, davranış bozukluğu olan çocuklarda tesirli olduğunu gösteren kimi bilgiler var. Bilhassa birtakım epilepsi cinslerinin de otizm üzere belirti verebileceğini, davranış bozukluğuyla gelebileceğini ve otizm spektrum bozukluğu ismi altında hasta araştırırken kesinlikle nöroloji değerlendirmenin yapılması gerektiğini öneriyoruz” tabirlerini kullandı.
Okumaya devam et...