Arı ve sineğin öyküsünü bilir misiniz? Bir sinek ve arıyı çocuğun gözünden inceleyelim, anatomik yapılarına, cinslerinin özelliklerine fazla girmeden yani.
Doğada dik olarak bırakılan bir kola şişesine bir sinek girer çıkmak için sağa sola yalpalar, tahminen çıkar tahminen çıkamaz lakin çarpa çarpa uğraşır durur.
Ama arı şişeden çıkmak için evvel göğe yanlışsız yükselir, daha sonra çıkar.
Eğer şişeyi aksi çevirirseniz, arı çıkmak için bir daha göğe hakikat yükselme eğilimi gösterecektir lakin bu defa şişenin tabanına değecektir.
Sinek bildiğimiz sinek, sağa sola çarparak heyecanlı heyecanlı hareket edip bir biçimde çıkışı bulmaya çalışacaktır. Zira tarafsız olarak, deneme yanılmalarla geçiriyor hayatını.
Peki ya arı? Gayesi var, güya düşünürcesine çırpıyor kanatlarını manalı yükselişleri var ve gayeye yönelişleri, kararlı… Bildiği direkt şaşmadan tekraren aşağı inip üst çıkıyor ve şişenin tabanına çarpıyor.
Şartlar değiştiğinde yeni duruma ahenk sağlaması biraz vakit alıyor arının, eski bildiklerini yani içgüdüsel davranışlarını yenidenlayıp duruyor.
Sinek de iç güdüsel, heyecanlı, hiperaktif davranışlarını sergiliyor.
Şimdi çocuğumuza soralım, bir sorunla karşılaştığında sakince kalıp daima birebir şeyleri mi tekrar edip durursun?
Yoksa paniğe kapılıp heyecanlanıp, çıkış yolunu mu ararsın?
Ya da? Senin tahlil önerin nedir?
Önce bir durup düşünüp sorunu tahlil etmeye çalışmak, tahminen biraz soluklanmak biz insanların sorun tahlilinde beyefendisinin kısımları içinde geçişe fırsat verecektir. Dürtüsel, panikle hareket eden amigdalayı sakinleştirmek hiç de kolay değildir çocuklarda. 3-4 yaşlarından daha sonra sebep-sonuç bağlantısı gelişince, bir şeyin sebebi kararınu kavramaya başlarlar ki işte burada prefrontal korteks dediğimiz düşünerek planlı hareket etme dediğimiz mantık kısmı devreye girecektir.
İşte bu yaşlar öncesindeki çocuk davranışları panik halinde ilkel yansılar dediğimiz reaksiyonlar verirken 3-4 yaşından daha sonra yavaş yavaş, dur düşün, olayı anlamlandır, hareket planla ve harekete geç biçiminde tahlile ulaşırlar. Fakat işte tüm bunlar için de çocukta etraf ve olay farkındalığının gelişmesi gerekmekte…
Etrafınızda olan olayları, pencerenizden baktığınızda, fotoğraflı bir kitabın sayfasına baktığınızda gördüklerinizi ona anlatmanız etraftaki olayları sözlere dökmeniz, yorumlamanız bile birinci farkında olma çalışmalarından olabilir. Hareketli çocuklarda gözler ve vücut hareket arayışında olduğundan, dur-düşün kısmını süratlice geçebiliyorlar, onlar için de motor planlama aktiflikleri ile hareketlerini manalı bir maksada yönelik çalışmalarını destekleyebilir.
Hareket ederken yapabileceği nazaranvler vermek meskende onlara parkur oluşturmak bile planlı hareket etme hünerlerini geliştirecektir. Sehpanın altından geç, yerde duran topu al potaya at, daha sonra halının çizgisinden yürüyerek bir cins at, minderlerin üzerinden yürüyüp amaca var ve elma dilimini ye. Evvel bizim oluşturduğumuz bir parkuru daha sonra kendi oluşturup oyunun algoritmasını çeşitlendirsin. Sinek üzere şişede çıkış için deneme yanılmaları azaltmak planlı hedefli hareketlerimizi geliştirmekle kolaylaşacaktır
Okumaya devam et...
Doğada dik olarak bırakılan bir kola şişesine bir sinek girer çıkmak için sağa sola yalpalar, tahminen çıkar tahminen çıkamaz lakin çarpa çarpa uğraşır durur.
Ama arı şişeden çıkmak için evvel göğe yanlışsız yükselir, daha sonra çıkar.
Eğer şişeyi aksi çevirirseniz, arı çıkmak için bir daha göğe hakikat yükselme eğilimi gösterecektir lakin bu defa şişenin tabanına değecektir.
Sinek bildiğimiz sinek, sağa sola çarparak heyecanlı heyecanlı hareket edip bir biçimde çıkışı bulmaya çalışacaktır. Zira tarafsız olarak, deneme yanılmalarla geçiriyor hayatını.
Peki ya arı? Gayesi var, güya düşünürcesine çırpıyor kanatlarını manalı yükselişleri var ve gayeye yönelişleri, kararlı… Bildiği direkt şaşmadan tekraren aşağı inip üst çıkıyor ve şişenin tabanına çarpıyor.
Şartlar değiştiğinde yeni duruma ahenk sağlaması biraz vakit alıyor arının, eski bildiklerini yani içgüdüsel davranışlarını yenidenlayıp duruyor.
Sinek de iç güdüsel, heyecanlı, hiperaktif davranışlarını sergiliyor.
Şimdi çocuğumuza soralım, bir sorunla karşılaştığında sakince kalıp daima birebir şeyleri mi tekrar edip durursun?
Yoksa paniğe kapılıp heyecanlanıp, çıkış yolunu mu ararsın?
Ya da? Senin tahlil önerin nedir?
Önce bir durup düşünüp sorunu tahlil etmeye çalışmak, tahminen biraz soluklanmak biz insanların sorun tahlilinde beyefendisinin kısımları içinde geçişe fırsat verecektir. Dürtüsel, panikle hareket eden amigdalayı sakinleştirmek hiç de kolay değildir çocuklarda. 3-4 yaşlarından daha sonra sebep-sonuç bağlantısı gelişince, bir şeyin sebebi kararınu kavramaya başlarlar ki işte burada prefrontal korteks dediğimiz düşünerek planlı hareket etme dediğimiz mantık kısmı devreye girecektir.
İşte bu yaşlar öncesindeki çocuk davranışları panik halinde ilkel yansılar dediğimiz reaksiyonlar verirken 3-4 yaşından daha sonra yavaş yavaş, dur düşün, olayı anlamlandır, hareket planla ve harekete geç biçiminde tahlile ulaşırlar. Fakat işte tüm bunlar için de çocukta etraf ve olay farkındalığının gelişmesi gerekmekte…
Etrafınızda olan olayları, pencerenizden baktığınızda, fotoğraflı bir kitabın sayfasına baktığınızda gördüklerinizi ona anlatmanız etraftaki olayları sözlere dökmeniz, yorumlamanız bile birinci farkında olma çalışmalarından olabilir. Hareketli çocuklarda gözler ve vücut hareket arayışında olduğundan, dur-düşün kısmını süratlice geçebiliyorlar, onlar için de motor planlama aktiflikleri ile hareketlerini manalı bir maksada yönelik çalışmalarını destekleyebilir.
Hareket ederken yapabileceği nazaranvler vermek meskende onlara parkur oluşturmak bile planlı hareket etme hünerlerini geliştirecektir. Sehpanın altından geç, yerde duran topu al potaya at, daha sonra halının çizgisinden yürüyerek bir cins at, minderlerin üzerinden yürüyüp amaca var ve elma dilimini ye. Evvel bizim oluşturduğumuz bir parkuru daha sonra kendi oluşturup oyunun algoritmasını çeşitlendirsin. Sinek üzere şişede çıkış için deneme yanılmaları azaltmak planlı hedefli hareketlerimizi geliştirmekle kolaylaşacaktır
Okumaya devam et...