Ergenlik, çocukların kendi içlerinde yaşadıkları ruhsal savaşla baş etmeye çalışırken, hakikat baş etme sistemlerini geliştiremedikleri için; hem kendileri tıpkı vakitte aileleriyle çatışma halinde oldukları bir devirdir. ‘‘Bu devrin az sancılı geçirilebilmesi için anne-babanın gerçek tavır sergilemesi epey kıymetlidir. Zira anne-babaların tutumu; çocuğun kişilik, zihinsel ve toplumsal gelişmenini şekillendirir” diyen Uzman Psikolog Zeynep Göktuna, ebeveynlere şu tavsiyelerde bulundu…
1 – Koşulsuzca sevildiğini hissettirin
Çocuklar, ergenlik devrinde çoğunlukla yanılgı yaparlar ve bu biçimde durumlarda ebeveynlerinin ne reaksiyon vereceğini bilmedikleri için, yanılgı yaptıklarında anne babalarına anlatmaktan çekinirler. Çocuğunuz ‘büyük bir hata’ yapmış olsa bile ‘her ne yaparsa yapsın onu seveceğinizi’ her şartta ona dayanak olacağınızı hissettirin.
2 – Kelam hakkı verin
Ergenlik periyodundaki çocuğun da bir birey olduğu aile ortasında kabul edilmeli, bilhassa aile ve meskenle ilgili alınacak kararlarda fikirleri önemsenip ona da kelam hakkı verilmelidir.
3 – Onları dinleyin
Ergenlik periyodundaki çocuklarla konuşmak için farklı sohbet bahisleri yaratılmalı. Onlarla konuşurken öteki şeylerle ilgilenmemeli, onları gözlerinin içine bakarak, can kulağıyla dinlemelisiniz. Bilhassa kendileri için kıymetli olan bahisleri anlattıklarında yorum yapmaktan kaçının ve onları anladığınızı hissettirin.
4 – Kararlarına hürmet gösterin
Ergenlik devrinde çocuklar ekseriyetle kendilerini rahatsız eden ve üzen hususlar hakkında konuşmak istemeyebilirler. bu biçimde vakit içinderda çocuğunuzun ‘anlatmak istememe’ sonucunı anlayışla karşılayın. bu vakitte çocuğunuza alacağı kararlarda yaptırım uygulamayın. Aile olarak yol gösterici olun ama alacağı kararlarda hür bırakın ve beraberinde ona aldığı kararların kararına katlanması gerektiğini de öğretin.
5 – Çocuğunuza model olun
bu vakitte anne-babalar çocuklarından görmek istemedikleri davranışları sergilememeli ve çocuklarına olumlu model olmalıdır. Örneğin, yemek saatlerinde çocuğunuzun cep telefonu ile oynamasını istemiyorsanız, öncelikli olarak siz anne-baba olarak cep telefonunuzla oynamaktan kaçının.
6 – Hudutları net çizin
Evde kabul bakılırsan davranışlar ve sonlar aşikâr olmalıdır, bu hususta net ve dengeli olun. Örneğin akşam dışarı çıkmak isteyen çocuğunuza anne ‘evet’ derken baba ‘hayır’ diyorsa bu tutarsız davranışlar, çocuğun başının karışmasına niye olacak ve çocuk sonlarını tam öğrenemeyecek ve işine geleni uygulayacaktır bu niçinle hudutlar konusunda anne-babanın net ve dengeli olması çok değerlidir.
7 – Kabiliyetlerini fark edin
Ergenlik devri çocukların kendilerini yetersiz hissettikleri bir devirdir, bu niçinle çocuklarınızın kabiliyetlerini fark edip, yaşlarına uygun sorumluluklar verin, başarması için fırsat sunu ve muvaffakiyetlerini takdir edin.
8 – Onlara vakit ayırın
Özellikle ergenlik devrinde çocuklar, ailelerinden epey arkadaşlarıyla vakit geçirmekten hoşlanır. bu biçimde durumlarda çocuğunuzun ilgi duyduğu aktiviteleri keşfedip, birlikte onun seveceği etkinliklere katılmaya itina gösterin.
9 – Arkadaşlarına hürmet gösterin
Ergenlik periyodundaki çocukların neredeyse bütün dünyası arkadaşları üzerine konseyidir. Arkadaşlarına epey fazla kıymet verirler ve arkadaşlıklarının bir ömür uzunluğu süreceğine inanırlar. Çocuklarınızın arkadaşlarının kim olduğunu doğal ki bilin ve takip edin lakin arkadaşları hakkında olumsuz yorum yapmaktan kaçının. Bu durum çocuklarınızın sizden uzaklaşmasına niye olacaktır.
10 – Toplumsal medyalarını takip edin
Özellikle ergenlik devrinde çocuklar öbür tüm arkadaşları üzere toplumsal medyada vakit geçirmekten çok hoşlanırlar zira arkadaşları ile toplumsal medya üzerinden de bağlantı kurarlar. Lakin tanımadıkları beşerlerle mesajlaşıyor olmaları önemli bir güvenlik meselesini birlikteinde getirebilir bu da sizi korkutabilir. Bu durumda çocuğunuzun üye olduğu mecralara üye olup, kendisini takibe alarak, toplumsal medya üzerinden yazıştığı yahut bağlantı kurduğu bireyleri ebeveynler olarak takip edin. ‘Sosyal medya’ kullanması konusunda hudutlar çizin. Bu hudutlara siz de uyun.
11 – Gerekirse uzman takviyesi alın.
BUNLARI YAPMAYIN
1 – Küçük düşürmeyin
‘Falancanın oğlu imtihandan devasa yükseklikte puan almış, sen hala tabletle oynamaya devam et’ üzere cümlelerle, çocuğunuzu diğer çocuklarla kıyaslamayın, O’nu oburlarının yanında küçük düşürmeyin.
2 – Eleştirip, yargılamayın
Özellikle ergenlik devrindeki çocuklar eleştirildikleri vakit önemli yansılar verebilirler ya da tem karşıtı içlerine kapanabilirler. bu vakitteki çocuklar tenkide karşı fazlaca hassastır. Şayet çocuğa ‘Şöyle yapma bu biçimde yap’ diye öğütler verirsek, ‘üzüleceğine otur da dersini çalış’ üzere tabirler kullanarak yönlendirirsek, ‘esasen sen daima kolaya kaçarsın’ üzere sözlerle yargılarsak, ‘Çocuk üzere davranıyorsun’ diyerek eleştirirsek, ‘geri zekalı’ ‘aptal’ diye aşağılarsak, sorgular ve kabahatler üzere sorular sorarsak, ‘Aslında ben senin niye bu biçimde yaptığını biliyorum’ üzere sözlerle teşhis koyarsak, ‘aslında senin sıkıntının başka’ üzere sözlerle analiz edersek, ‘aman boş ver, düzelir canını sıkma’ üzere sözlerle teselli edersek, çocuk bizlerle konuşmak istediğinde, onu dinlemeyip öteki bir husustan lâf açarsak; çocuk anlaşılmadığını ve sevilmediğini düşünebilir, gücenip içine kapanabilir. Benlik hürmeti zedelenebilir, hayata karşı olumsuz bakış açısı geliştirip; kendine ve etrafına hürmet duymamaya başlayabilir, inadına hareket edebilir, karşılık verebilir, kızgınlık öfke, güvensizlik hisleri geliştirebilir, palavra söyleyebilir, kendini tabir etmemeye başlayabilir.
3 – Vücutlarıyla ilgili olumsuz yorumlardan kaçının
Özellikle ergenlik devrindeki çocuklar, vücutlarıyla ilgili yorum ve tenkitlere karşı epey hassastır. Bu niçinle ‘Son bir ayda epey kilo aldın’, ‘Popon büyüdü’ üzere yorumlardan kaçının.
Okumaya devam et...
1 – Koşulsuzca sevildiğini hissettirin
Çocuklar, ergenlik devrinde çoğunlukla yanılgı yaparlar ve bu biçimde durumlarda ebeveynlerinin ne reaksiyon vereceğini bilmedikleri için, yanılgı yaptıklarında anne babalarına anlatmaktan çekinirler. Çocuğunuz ‘büyük bir hata’ yapmış olsa bile ‘her ne yaparsa yapsın onu seveceğinizi’ her şartta ona dayanak olacağınızı hissettirin.
2 – Kelam hakkı verin
Ergenlik periyodundaki çocuğun da bir birey olduğu aile ortasında kabul edilmeli, bilhassa aile ve meskenle ilgili alınacak kararlarda fikirleri önemsenip ona da kelam hakkı verilmelidir.
3 – Onları dinleyin
Ergenlik periyodundaki çocuklarla konuşmak için farklı sohbet bahisleri yaratılmalı. Onlarla konuşurken öteki şeylerle ilgilenmemeli, onları gözlerinin içine bakarak, can kulağıyla dinlemelisiniz. Bilhassa kendileri için kıymetli olan bahisleri anlattıklarında yorum yapmaktan kaçının ve onları anladığınızı hissettirin.
4 – Kararlarına hürmet gösterin
Ergenlik devrinde çocuklar ekseriyetle kendilerini rahatsız eden ve üzen hususlar hakkında konuşmak istemeyebilirler. bu biçimde vakit içinderda çocuğunuzun ‘anlatmak istememe’ sonucunı anlayışla karşılayın. bu vakitte çocuğunuza alacağı kararlarda yaptırım uygulamayın. Aile olarak yol gösterici olun ama alacağı kararlarda hür bırakın ve beraberinde ona aldığı kararların kararına katlanması gerektiğini de öğretin.
5 – Çocuğunuza model olun
bu vakitte anne-babalar çocuklarından görmek istemedikleri davranışları sergilememeli ve çocuklarına olumlu model olmalıdır. Örneğin, yemek saatlerinde çocuğunuzun cep telefonu ile oynamasını istemiyorsanız, öncelikli olarak siz anne-baba olarak cep telefonunuzla oynamaktan kaçının.
6 – Hudutları net çizin
Evde kabul bakılırsan davranışlar ve sonlar aşikâr olmalıdır, bu hususta net ve dengeli olun. Örneğin akşam dışarı çıkmak isteyen çocuğunuza anne ‘evet’ derken baba ‘hayır’ diyorsa bu tutarsız davranışlar, çocuğun başının karışmasına niye olacak ve çocuk sonlarını tam öğrenemeyecek ve işine geleni uygulayacaktır bu niçinle hudutlar konusunda anne-babanın net ve dengeli olması çok değerlidir.
7 – Kabiliyetlerini fark edin
Ergenlik devri çocukların kendilerini yetersiz hissettikleri bir devirdir, bu niçinle çocuklarınızın kabiliyetlerini fark edip, yaşlarına uygun sorumluluklar verin, başarması için fırsat sunu ve muvaffakiyetlerini takdir edin.
8 – Onlara vakit ayırın
Özellikle ergenlik devrinde çocuklar, ailelerinden epey arkadaşlarıyla vakit geçirmekten hoşlanır. bu biçimde durumlarda çocuğunuzun ilgi duyduğu aktiviteleri keşfedip, birlikte onun seveceği etkinliklere katılmaya itina gösterin.
9 – Arkadaşlarına hürmet gösterin
Ergenlik periyodundaki çocukların neredeyse bütün dünyası arkadaşları üzerine konseyidir. Arkadaşlarına epey fazla kıymet verirler ve arkadaşlıklarının bir ömür uzunluğu süreceğine inanırlar. Çocuklarınızın arkadaşlarının kim olduğunu doğal ki bilin ve takip edin lakin arkadaşları hakkında olumsuz yorum yapmaktan kaçının. Bu durum çocuklarınızın sizden uzaklaşmasına niye olacaktır.
10 – Toplumsal medyalarını takip edin
Özellikle ergenlik devrinde çocuklar öbür tüm arkadaşları üzere toplumsal medyada vakit geçirmekten çok hoşlanırlar zira arkadaşları ile toplumsal medya üzerinden de bağlantı kurarlar. Lakin tanımadıkları beşerlerle mesajlaşıyor olmaları önemli bir güvenlik meselesini birlikteinde getirebilir bu da sizi korkutabilir. Bu durumda çocuğunuzun üye olduğu mecralara üye olup, kendisini takibe alarak, toplumsal medya üzerinden yazıştığı yahut bağlantı kurduğu bireyleri ebeveynler olarak takip edin. ‘Sosyal medya’ kullanması konusunda hudutlar çizin. Bu hudutlara siz de uyun.
11 – Gerekirse uzman takviyesi alın.
BUNLARI YAPMAYIN
1 – Küçük düşürmeyin
‘Falancanın oğlu imtihandan devasa yükseklikte puan almış, sen hala tabletle oynamaya devam et’ üzere cümlelerle, çocuğunuzu diğer çocuklarla kıyaslamayın, O’nu oburlarının yanında küçük düşürmeyin.
2 – Eleştirip, yargılamayın
Özellikle ergenlik devrindeki çocuklar eleştirildikleri vakit önemli yansılar verebilirler ya da tem karşıtı içlerine kapanabilirler. bu vakitteki çocuklar tenkide karşı fazlaca hassastır. Şayet çocuğa ‘Şöyle yapma bu biçimde yap’ diye öğütler verirsek, ‘üzüleceğine otur da dersini çalış’ üzere tabirler kullanarak yönlendirirsek, ‘esasen sen daima kolaya kaçarsın’ üzere sözlerle yargılarsak, ‘Çocuk üzere davranıyorsun’ diyerek eleştirirsek, ‘geri zekalı’ ‘aptal’ diye aşağılarsak, sorgular ve kabahatler üzere sorular sorarsak, ‘Aslında ben senin niye bu biçimde yaptığını biliyorum’ üzere sözlerle teşhis koyarsak, ‘aslında senin sıkıntının başka’ üzere sözlerle analiz edersek, ‘aman boş ver, düzelir canını sıkma’ üzere sözlerle teselli edersek, çocuk bizlerle konuşmak istediğinde, onu dinlemeyip öteki bir husustan lâf açarsak; çocuk anlaşılmadığını ve sevilmediğini düşünebilir, gücenip içine kapanabilir. Benlik hürmeti zedelenebilir, hayata karşı olumsuz bakış açısı geliştirip; kendine ve etrafına hürmet duymamaya başlayabilir, inadına hareket edebilir, karşılık verebilir, kızgınlık öfke, güvensizlik hisleri geliştirebilir, palavra söyleyebilir, kendini tabir etmemeye başlayabilir.
3 – Vücutlarıyla ilgili olumsuz yorumlardan kaçının
Özellikle ergenlik devrindeki çocuklar, vücutlarıyla ilgili yorum ve tenkitlere karşı epey hassastır. Bu niçinle ‘Son bir ayda epey kilo aldın’, ‘Popon büyüdü’ üzere yorumlardan kaçının.
Okumaya devam et...