Psikoloji bilimini ileriye taşıyan araştırmalar İngilizce’de case study diye tabir edilen hadiselerdir. Bu olaylar bilim insanlarının beyin ve insan psikolojisinin işleyişiyle ilgili daha evvelde hiç bilmediği ayrıntıları edinmesinde yardımcı olur. Bu yazıda sizler için değişik ruhsal olayları bir ortaya topladım.
İyi okumalar dilerim.
1. Anne karnına geri dönme ve hiç doğmamış olma isteği taşıyordu.
Toronto psikiyatri hastanesi hekimlerinin diğeri tarafınca yenilmek isteyen Stephen isminde bir hastası vardı. Stephen’ın sıradan bir yamyamlık fetişi yoktu. O bunun bir bayan tarafınca yapılmasını ve sonrasındasında onu dışkılamasını istiyordu.
45 yaşındaki adam, psikotik açıdan olağan bir adam olarak tanımlandı. Lakin hekimler onun tuhaf isteğini, rahme geri dönme ve hiç doğmamış olma dileğine bağladılar. Stephen’ın raporunda, ‘sık sık dışkı yahut meni olmayı ve bir kişi tarafınca yutulup geri çıkarılmayı hayal ettiği’ yazıyordu.
2. Diğer kimsenin duymadığı müzikal halüsinasyonlar duyuyordu.
İngiltere, Essex’te yaşayan Susan Root, dört yıl boyunca başında birebir şarkıyı yenidenladı. Müzik, Patti Page tarafınca seslendirilen 1952 tarihindeki How Much is that Doggie in the Window müziğiydi.
Terapistler Susan’ın ‘müzikal kulak çınlaması’ olarak da isimlendirilen müzikal halüsinasyonlarını düzgünleştirmek için fazla bir şey yapamadılar. O kadar berbata gitti ki, 40 yıllık kocası, başında çalan müzikle kendinden geçerken yalnızca dikkatini çekmek için bağırmaya başladı. Birtakım geceler Susan uyuyabilmek için televizyonu açmak zorunda kaldı.
3. Bayan Game of Thrones’ta yaşıyormuş üzere ejderhaları görüyordu.
The Lancet mecmuasında yayınlanan bir makalede doktorlar psikiyatri kliniğine gelen 52 yaşındaki Hollandalı bir hanımın olağandışı hadisesine yer ayırdı. Bayan, güya gerçek bir “Game of Thrones”da yaşıyormuş üzere, ömrü boyunca insanların yüzlerinin ejderha yüzlerine dönüştüğünü görüyordu ve bu günde birkaç defa oluyordu.
Kadına nazaran ejderhalar ona yalnızca yüzlerde değil, duvarlarda, elektrik prizlerinde, bilgisayar ekranlarında ya da geceleri karanlıkta görünebiliyordu.
Bilim insanları, hanımın nörolojik muayeneleri, EEG’leri ve MRI beyin taramalarını içeren kapsamlı testlerden daha sonra bile bu halüsinasyonlara neyin niye olduğunu tam olarak çözemediler.
4. Objeleri tanıyamayan adam karısını şapka sanıyordu.
İngiliz nörolog ve müellif Oliver Sacks, çalışmalarında karşısına çıkan birkaç hadiseyi bir kitapta toplamıştı. Bunlardan biri de karısını şapka sanan bir adamdı.
Görsel agnozi yani objeleri tanıyamama bozukluğundan muzdarip adamın beyninde hasar vardır. Objeleri ve hatta insanları tanıyamıyordu. Örneğin, karısına baktığında bir şapka görüyordu. Ayrıyeten hiç bir yüzün olmadığı yerlerde de yüzler görüyordu.
Kitabın muharriri Sacks, ‘Sokakta park sayaçlarının başlarını okşayabilir, bunları çocukların başları olarak kabul edebilir; mobilyalardaki oymalı düğmelere samimi bir biçimde hitap eder ve cevap vermediklerinde hayretler ortasında kalırdı,” diye yazıyor.
5. 20 modüle ayrılmış bir ömrü vardı.
Christine Costner Sizemore’a 1950’lerde, oldukcalu kişilik bozukluğu teşhisi kondu. Bozuklukla ilgili o sırada geçerli olan niyet, Sizemore’un küçük bir çocukken üç ay ortasında iki vefata ve fecî bir kazaya şahit olması kararında birden çok kişilik geliştirdiğiydi. Sizemore hadisesi 1957 yılında Havva’nın Üç Yüzü sinemasına mevzu oldu. Lakin tedavi sırasında 3 benlik değil, 20’den çok kişiliği olduğunu fark ettiler. Çeşitli tedavilerden daha sonra terapistler bayanın kişiliklerini bir kişilik ortasında toplamayı başardılar.
6. Tıp ve nöropsikoloji bilimine fazlaca katkısı oldu lakin bunun bedeli hafıza kaybıydı.
Henry Molaison yaklaşık 10 yaşlarında bir ilkokul öğrencisiyken, epileptik nöbetleri yüzünden güç günler geçirmeye başladı. Yetişkin biri olduğunda da nöbetler şiddetlenerek devam etti. Epileptik nöbetlerini düzgünleştirmek için devasa yükseklikte dozlarda çeşitli ilaçlar alan Henry, kullandığı ilaçlara karşın hala nöbetler geçiriyordu. Henry 27 yaşındayken, 1953 yılında beyin cerrahı William Beecher Scoville öncülüğünde bir ameliyat geçirdi. Bu ameliyatta Henry’nin hipokampüsünün büyük bir kısmı da dahil olmak üzere medial temporal loblarının birtakım kısımları alındı. Operasyon Henry’nin epileptik nöbetlerini sonunda ortadan kaldırmayı başardı. Ancak Henry’nin beyninden çıkarılan hipokampüsün değeri fazlaca geç olsa da anlaşıldı. Hipokampüsün beynimizin ”arşivi” de diyebileceğimiz uzun periyodik bellek oluşumu için epey değerli olduğunu fark ettiklerinde Henry için fazlaca geçti. Henry 2008 yılında ölene kadar hafıza kaybı yaşadı. Henry’nin ömrü yalnızca 30 yahut kimi vakit de 60 saniyelik olaylardan ibaretti.
7. Tabiplerin değerlendirmesine bakılırsa 10 milyonda 1 olasılığa sahip bir olaydı.
Bir demiryolunda inşaat ustası olarak çalışan Phineas Gage kazara yanağına ve beynine bir demir sırık saplandı. Sırık başından beyninin sol frontal lobunu parçalayarak geçmiştir. Gage, bir süre baygın kaldıktan daha sonra, şuuru yerine gelip ayaklanır. her insanın şaşkın bakışları içinde bir at arabası çevirir ve yardım almak üzere fazlaca da uzak sayılmayan bir hekimin muayenehanesine masraf. Doktorunun uğraşlarıyla sıhhatine kavuştuğu düşünülen Gage ayaklanır, ancak apayrı bir insan olmuştur. Sene 1948 ve çabucak hemen sinirbilim diye bir kol yoktur. Dr. John Martyn Harlow, raporunda sol gözünü kaybeden Phineas Gage’i tanıyanların onun farklı bir beşere dönüştüğünü dediğini müellif. Geçirdiği öfke nöbetlerinde insanlara saygısızca davranan, küfür eden, şiddete eğilimli bir portre çizer. 1860 yılında da geçirdiği şiddetli epilepsi nöbetlerinden daha sonra ölür. İngiliz sinirbilimin kurucu babalarından Dr. David Ferrier, ön frontal korteksin fonksiyonel olmayan bir beyin alanı olmadığını bilakis kişilikle ilgili olduğunu ortaya koyar. On yıllar daha sonra bu kestirimin ne kadar hakikat olduğu deneylerle de saptanır.
8. 21 yaşında “Anna O.” takma ismiyle psikanalizin birinci hastası olarak tarihte yerini aldı.
Anna O, asıl ismiyle Bertha Pappenheim, bir tıp hekimi olan Breuer’e bedeninde paralizler, öksürme, görmede ve konuşmada bozukluk, halüsinasyon ve şuur kaybı üzere rahatsızlıklarla gelmiştir. Breuer, Anna O’ya ‘histeri’ tanısı koyar yani zihinsel rahatsızlıkların, bastırmaların bedende hastalıklara ve yansılara yol açtığı bir ruhsal rahatsızlık.
Anna O’ya tedavisinde evvel hipnoz uygulayan Breuer, hastasının kendi kendine konuştuğunu fark edince, hipnozdan vazgeçip onu ‘konuşma terapisi’ ile tedavi etmeye karar verir. Lakin psikanalizde hastanın en derin isteklerini terapistine yansıttığı transferans, Anna O ile Breuer içinde geçince, Anna O, Breuer’den gebe olduğunu düşünmeye başlar ve mide bulantıları hisseder. Breuer da prestiji için Anna O’yu tedavi etmeye bırakır. Anna O’nun tedavisi gerilemeye başlar ve sonunda akıl hastanesine kaldırılır.
Okumaya devam et...
İyi okumalar dilerim.
1. Anne karnına geri dönme ve hiç doğmamış olma isteği taşıyordu.
Toronto psikiyatri hastanesi hekimlerinin diğeri tarafınca yenilmek isteyen Stephen isminde bir hastası vardı. Stephen’ın sıradan bir yamyamlık fetişi yoktu. O bunun bir bayan tarafınca yapılmasını ve sonrasındasında onu dışkılamasını istiyordu.
45 yaşındaki adam, psikotik açıdan olağan bir adam olarak tanımlandı. Lakin hekimler onun tuhaf isteğini, rahme geri dönme ve hiç doğmamış olma dileğine bağladılar. Stephen’ın raporunda, ‘sık sık dışkı yahut meni olmayı ve bir kişi tarafınca yutulup geri çıkarılmayı hayal ettiği’ yazıyordu.
2. Diğer kimsenin duymadığı müzikal halüsinasyonlar duyuyordu.
İngiltere, Essex’te yaşayan Susan Root, dört yıl boyunca başında birebir şarkıyı yenidenladı. Müzik, Patti Page tarafınca seslendirilen 1952 tarihindeki How Much is that Doggie in the Window müziğiydi.
Terapistler Susan’ın ‘müzikal kulak çınlaması’ olarak da isimlendirilen müzikal halüsinasyonlarını düzgünleştirmek için fazla bir şey yapamadılar. O kadar berbata gitti ki, 40 yıllık kocası, başında çalan müzikle kendinden geçerken yalnızca dikkatini çekmek için bağırmaya başladı. Birtakım geceler Susan uyuyabilmek için televizyonu açmak zorunda kaldı.
3. Bayan Game of Thrones’ta yaşıyormuş üzere ejderhaları görüyordu.
The Lancet mecmuasında yayınlanan bir makalede doktorlar psikiyatri kliniğine gelen 52 yaşındaki Hollandalı bir hanımın olağandışı hadisesine yer ayırdı. Bayan, güya gerçek bir “Game of Thrones”da yaşıyormuş üzere, ömrü boyunca insanların yüzlerinin ejderha yüzlerine dönüştüğünü görüyordu ve bu günde birkaç defa oluyordu.
Kadına nazaran ejderhalar ona yalnızca yüzlerde değil, duvarlarda, elektrik prizlerinde, bilgisayar ekranlarında ya da geceleri karanlıkta görünebiliyordu.
Bilim insanları, hanımın nörolojik muayeneleri, EEG’leri ve MRI beyin taramalarını içeren kapsamlı testlerden daha sonra bile bu halüsinasyonlara neyin niye olduğunu tam olarak çözemediler.
4. Objeleri tanıyamayan adam karısını şapka sanıyordu.
İngiliz nörolog ve müellif Oliver Sacks, çalışmalarında karşısına çıkan birkaç hadiseyi bir kitapta toplamıştı. Bunlardan biri de karısını şapka sanan bir adamdı.
Görsel agnozi yani objeleri tanıyamama bozukluğundan muzdarip adamın beyninde hasar vardır. Objeleri ve hatta insanları tanıyamıyordu. Örneğin, karısına baktığında bir şapka görüyordu. Ayrıyeten hiç bir yüzün olmadığı yerlerde de yüzler görüyordu.
Kitabın muharriri Sacks, ‘Sokakta park sayaçlarının başlarını okşayabilir, bunları çocukların başları olarak kabul edebilir; mobilyalardaki oymalı düğmelere samimi bir biçimde hitap eder ve cevap vermediklerinde hayretler ortasında kalırdı,” diye yazıyor.
5. 20 modüle ayrılmış bir ömrü vardı.
Christine Costner Sizemore’a 1950’lerde, oldukcalu kişilik bozukluğu teşhisi kondu. Bozuklukla ilgili o sırada geçerli olan niyet, Sizemore’un küçük bir çocukken üç ay ortasında iki vefata ve fecî bir kazaya şahit olması kararında birden çok kişilik geliştirdiğiydi. Sizemore hadisesi 1957 yılında Havva’nın Üç Yüzü sinemasına mevzu oldu. Lakin tedavi sırasında 3 benlik değil, 20’den çok kişiliği olduğunu fark ettiler. Çeşitli tedavilerden daha sonra terapistler bayanın kişiliklerini bir kişilik ortasında toplamayı başardılar.
6. Tıp ve nöropsikoloji bilimine fazlaca katkısı oldu lakin bunun bedeli hafıza kaybıydı.
Henry Molaison yaklaşık 10 yaşlarında bir ilkokul öğrencisiyken, epileptik nöbetleri yüzünden güç günler geçirmeye başladı. Yetişkin biri olduğunda da nöbetler şiddetlenerek devam etti. Epileptik nöbetlerini düzgünleştirmek için devasa yükseklikte dozlarda çeşitli ilaçlar alan Henry, kullandığı ilaçlara karşın hala nöbetler geçiriyordu. Henry 27 yaşındayken, 1953 yılında beyin cerrahı William Beecher Scoville öncülüğünde bir ameliyat geçirdi. Bu ameliyatta Henry’nin hipokampüsünün büyük bir kısmı da dahil olmak üzere medial temporal loblarının birtakım kısımları alındı. Operasyon Henry’nin epileptik nöbetlerini sonunda ortadan kaldırmayı başardı. Ancak Henry’nin beyninden çıkarılan hipokampüsün değeri fazlaca geç olsa da anlaşıldı. Hipokampüsün beynimizin ”arşivi” de diyebileceğimiz uzun periyodik bellek oluşumu için epey değerli olduğunu fark ettiklerinde Henry için fazlaca geçti. Henry 2008 yılında ölene kadar hafıza kaybı yaşadı. Henry’nin ömrü yalnızca 30 yahut kimi vakit de 60 saniyelik olaylardan ibaretti.
7. Tabiplerin değerlendirmesine bakılırsa 10 milyonda 1 olasılığa sahip bir olaydı.
Bir demiryolunda inşaat ustası olarak çalışan Phineas Gage kazara yanağına ve beynine bir demir sırık saplandı. Sırık başından beyninin sol frontal lobunu parçalayarak geçmiştir. Gage, bir süre baygın kaldıktan daha sonra, şuuru yerine gelip ayaklanır. her insanın şaşkın bakışları içinde bir at arabası çevirir ve yardım almak üzere fazlaca da uzak sayılmayan bir hekimin muayenehanesine masraf. Doktorunun uğraşlarıyla sıhhatine kavuştuğu düşünülen Gage ayaklanır, ancak apayrı bir insan olmuştur. Sene 1948 ve çabucak hemen sinirbilim diye bir kol yoktur. Dr. John Martyn Harlow, raporunda sol gözünü kaybeden Phineas Gage’i tanıyanların onun farklı bir beşere dönüştüğünü dediğini müellif. Geçirdiği öfke nöbetlerinde insanlara saygısızca davranan, küfür eden, şiddete eğilimli bir portre çizer. 1860 yılında da geçirdiği şiddetli epilepsi nöbetlerinden daha sonra ölür. İngiliz sinirbilimin kurucu babalarından Dr. David Ferrier, ön frontal korteksin fonksiyonel olmayan bir beyin alanı olmadığını bilakis kişilikle ilgili olduğunu ortaya koyar. On yıllar daha sonra bu kestirimin ne kadar hakikat olduğu deneylerle de saptanır.
8. 21 yaşında “Anna O.” takma ismiyle psikanalizin birinci hastası olarak tarihte yerini aldı.
Anna O, asıl ismiyle Bertha Pappenheim, bir tıp hekimi olan Breuer’e bedeninde paralizler, öksürme, görmede ve konuşmada bozukluk, halüsinasyon ve şuur kaybı üzere rahatsızlıklarla gelmiştir. Breuer, Anna O’ya ‘histeri’ tanısı koyar yani zihinsel rahatsızlıkların, bastırmaların bedende hastalıklara ve yansılara yol açtığı bir ruhsal rahatsızlık.
Anna O’ya tedavisinde evvel hipnoz uygulayan Breuer, hastasının kendi kendine konuştuğunu fark edince, hipnozdan vazgeçip onu ‘konuşma terapisi’ ile tedavi etmeye karar verir. Lakin psikanalizde hastanın en derin isteklerini terapistine yansıttığı transferans, Anna O ile Breuer içinde geçince, Anna O, Breuer’den gebe olduğunu düşünmeye başlar ve mide bulantıları hisseder. Breuer da prestiji için Anna O’yu tedavi etmeye bırakır. Anna O’nun tedavisi gerilemeye başlar ve sonunda akıl hastanesine kaldırılır.
Okumaya devam et...